Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun

Kasım 2013 PERŞEMBE

Resmî Gazete

Sayı : 28835

KANUN

TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN

Kanun No. 6502

Kabul Tarihi: 7/11/2013

BİRİNCİ KISIM

Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 (1) Bu Kanunun amacı; kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık

ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, zararlarını tazmin edici, çevresel

tehlikelerden korunmasını sağlayıcı, tüketiciyi aydınlatıcı ve bilinçlendirici

önlemleri almak, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve

bu konulardaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik

etmeye ilişkin hususları düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2 (1) Bu Kanun, her türlü tüketici işlemi ile tüketiciye yönelik

uygulamaları kapsar.

Tanımlar

MADDE 3 (1) Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Bakan: Gümrük ve Ticaret Bakanını,

b) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,

c) Genel Müdür: Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürünü,

ç) Genel Müdürlük: Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel

Müdürlüğünü,

d) Hizmet: Bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan ya da yapılması taahhüt

edilen mal sağlama dışındaki her türlü tüketici işleminin konusunu,

e) İthalatçı: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere mal veya hizmetleri ya da

bu malların hammaddelerini yahut ara mallarını ticari veya mesleki amaçlarla

ithal ederek satım, kira, finansal kiralama veya benzeri bir yolla piyasaya süren

gerçek veya tüzel kişiyi,

f) Kalıcı veri saklayıcısı: Tüketicinin gönderdiği veya kendisine gönderilen

bilgiyi, bu bilginin amacına uygun olarak makul bir süre incelemesine elverecek

şekilde kaydedilmesini ve değiştirilmeden kopyalanmasını sağlayan ve bu

bilgiye aynen ulaşılmasına imkân veren kısa mesaj, elektronik posta, internet,

disk, CD, DVD, hafıza kartı ve benzeri her türlü araç veya ortamı,

g) Konut finansmanı kuruluşu: Konut finansmanı kapsamında doğrudan

tüketiciye kredi kullandıran ya da finansal kiralama yapan bankalar ile

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından konut finansmanı

faaliyetinde bulunması uygun görülen finansal kiralama şirketleri ve finansman

şirketlerini,

ğ) Kredi veren: Mevzuatı gereği tüketicilere kredi vermeye yetkili olan gerçek

veya tüzel kişiyi,

h) Mal: Alışverişe konu olan; taşınır eşya, konut veya tatil amaçlı taşınmaz

mallar ile elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü

ve benzeri her türlü gayri maddi malları,

ı) Sağlayıcı: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki

amaçlarla tüketiciye hizmet sunan ya da hizmet sunanın adına ya da hesabına

hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,

i) Satıcı: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla

tüketiciye mal sunan ya da mal sunanın adına ya da hesabına hareket eden

gerçek veya tüzel kişiyi,

j) Teknik düzenleme: 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik

Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunda yer alan tanımı,

k) Tüketici: Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya

tüzel kişiyi,

l) Tüketici işlemi: Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil

olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da

hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan,

eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de

dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlemi,

m) Tüketici örgütleri: Tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf

veya bunların üst kuruluşlarını,

n) Üretici: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan

mal ya da bu malların hammaddelerini yahut ara mallarını üretenler ile mal

üzerine markasını, unvanını veya herhangi bir ayırt edici işaretini koyarak

kendisini üretici olarak gösteren gerçek veya tüzel kişiyi,

ifade eder.

İKİNCİ KISIM

Genel Esaslar

Temel ilkeler

MADDE 4 (1) Bu Kanunda yazılı olarak düzenlenmesi öngörülen sözleşmeler ile

bilgilendirmeler en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık,

sade ve okunabilir bir şekilde düzenlenir ve bunların bir nüshası kâğıt üzerinde

veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verilir. Sözleşmede bulunması gereken

şartlardan bir veya birkaçının bulunmaması durumunda, eksiklik sözleşmenin

geçerliliğini etkilemez. Bu eksiklik sözleşmeyi düzenleyen tarafından derhâl

giderilir.

(2) Sözleşmede öngörülen koşullar, sözleşme süresi içinde tüketici aleyhine

değiştirilemez.

(3) Tüketiciden; kendisine sunulan mal veya hizmet kapsamında haklı olarak

yapılmasını beklediği ve sözleşmeyi düzenleyenin yasal yükümlülükleri arasında

yer alan edimler ile sözleşmeyi düzenleyenin kendi menfaati doğrultusunda

yapmış olduğu masraflar için ek bir bedel talep edilemez. Bankalar, tüketici

kredisi veren finansal kuruluşlar ve kart çıkaran kuruluşlar tarafından

tüketiciye sunulan ürün veya hizmetlerde ise tüketiciden faiz dışında alınacak

her türlü ücret, komisyon ve masraf türleri ile bunlara ilişkin usul ve esaslar

Bakanlığın görüşü alınarak bu Kanunun ruhuna uygun olarak ve tüketiciyi

koruyacak şekilde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından

belirlenir.

(4) Bu Kanunda düzenlenen sözleşmelere istinaden tüketiciden talep edilecek

her türlü ücret ve masrafa ilişkin bilgilerin, sözleşmenin eki olarak kâğıt

üzerinde yazılı şekilde tüketiciye verilmesi zorunludur. Uzaktan iletişim aracıyla

kurulan sözleşmelerde ise, bu bilgiler kullanılan uzaktan iletişim aracına uygun

şekilde verilir. Bu bilgilerin tüketiciye verildiğinin ispatı sözleşmeyi düzenleyene

aittir.

(5) Tüketicinin yapmış olduğu işlemler nedeniyle kıymetli evrak niteliğinde

sadece nama yazılı ve her bir taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde senet

düzenlenebilir. Bu fıkra hükümlerine aykırı olarak düzenlenen senetler tüketici

yönünden geçersizdir.

(6) Tüketici işlemlerinde, tüketicinin edimlerine karşılık olarak alınan şahsi

teminatlar, her ne isim altında olursa olsun adi kefalet sayılır. Tüketicinin

alacaklarına ilişkin karşı tarafça verilen şahsi teminatlar diğer kanunlarda

aksine hüküm bulunmadıkça müteselsil kefalet sayılır.

(7) Temerrüt hâli de dâhil olmak üzere, tüketici işlemlerinde bileşik faiz

uygulanmaz.

(8) Bu Kanun tüm düzenlemeleri yönünden katılım bankalarını da kapsar.

Uygulama, kâr payı dikkate alınarak yapılır.

Tüketici sözleşmelerindeki haksız şartlar

MADDE 5 (1) Haksız şart; tüketiciyle müzakere edilmeden sözleşmeye dâhil

edilen ve tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde dürüstlük

kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan

sözleşme şartlarıdır.

(2) Tüketiciyle akdedilen sözleşmelerde yer alan haksız şartlar kesin olarak

hükümsüzdür. Sözleşmenin haksız şartlar dışındaki hükümleri geçerliliğini

korur. Bu durumda sözleşmeyi düzenleyen, kesin olarak hükümsüz sayılan

şartlar olmasaydı diğer hükümlerle sözleşmeyi yapmayacak olduğunu ileri

süremez.

(3) Bir sözleşme şartı önceden hazırlanmış ve standart sözleşmede yer alması

nedeniyle tüketici içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının tüketiciyle

müzakere edilmediği kabul edilir. Sözleşmeyi düzenleyen, bir standart şartın

münferiden müzakere edildiğini iddia ediyorsa bunu ispatla yükümlüdür.

Sözleşmenin bütün olarak değerlendirilmesinden standart sözleşme olduğu

sonucuna varılırsa, bu sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya münferit

bir hükmünün müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan kısmına bu

maddenin uygulanmasını engellemez.

(4) Sözleşme şartlarının yazılı olması hâlinde, tüketicinin anlayabileceği açık ve

anlaşılır bir dilin kullanılmış olması gerekir. Sözleşmede yer alan bir hükmün

açık ve anlaşılır olmaması veya birden çok anlama gelmesi hâlinde; bu hüküm,

tüketicinin lehine yorumlanır.

(5) Faaliyetlerini, kanun veya yetkili makamlar tarafından verilen izinle

yürütmekte olan kişi veya kuruluşların hazırladıkları sözleşmelere de

niteliklerine bakılmaksızın bu madde hükümleri uygulanır.

(6) Bir sözleşme şartının haksızlığı; sözleşme konusu olan mal veya hizmetin

niteliği, sözleşmenin kuruluşunda var olan şartlar ve sözleşmenin diğer

hükümleri veya haksız şartın ilgili olduğu diğer bir sözleşmenin hükümleri

dikkate alınmak suretiyle sözleşmenin kuruluş anına göre belirlenir.

(7) Sözleşme şartlarının haksızlığının takdirinde, bu şartlar açık ve anlaşılır bir

dille yazılmış olmak koşuluyla, hem sözleşmeden doğan asli edim

yükümlülükleri arasındaki hem de mal veya hizmetin piyasa değeri ile

sözleşmede belirlenen fiyat arasındaki dengeye ilişkin bir değerlendirme

yapılamaz.

(8) Bakanlık, genel olarak kullanılmak üzere hazırlanmış sözleşmelerde yer

alan haksız şartların, sözleşme metinlerinden çıkarılması veya kullanılmasının

önlenmesi için gerekli tedbirleri alır.

(9) Haksız şartların tespit edilmesi ve denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar ile

sınırlayıcı olmamak üzere haksız şart olduğu kabul edilen sözleşme şartları

yönetmelikle belirlenir.

Satıştan kaçınma

MADDE 6 (1) Vitrinde, rafta, elektronik ortamda veya açıkça görülebilir

herhangi bir yerde teşhir edilen malın, satılık olmadığı belirtilen bir ibareye yer

verilmedikçe satışından kaçınılamaz.

(2) Hizmet sağlamaktan haklı bir sebep olmaksızın kaçınılamaz.

(3) Ticari veya mesleki amaçlarla hareket edenler; aksine bir teamül, ticari örf

veya adet ya da haklı bir sebepyoksa; bir mal veya hizmetin satışını o mal veya

hizmetin, kendisi tarafından belirlenen miktar, sayı, ebat gibi koşullara ya da

başka bir mal veya hizmetin satın alınması şartına bağlayamaz.

(4) Bakanlık ve belediyeler, bu madde hükümlerinin uygulanması ve

izlenmesine ilişkin işleri yürütmekle görevlidir.

Sipariş edilmeyen mal veya hizmetler

MADDE 7 (1) Sipariş edilmeyen malların gönderilmesi ya da hizmetlerin

sunulması durumunda, tüketiciye karşı herhangi bir hak ileri sürülemez. Bu

hâllerde, tüketicinin sessiz kalması ya da mal veya hizmeti kullanmış olması,

sözleşmenin kurulmasına yönelik kabul beyanı olarak yorumlanamaz.

Tüketicinin malı geri göndermek veya muhafaza etmek gibi bir yükümlülüğü

yoktur.

(2) Bir mal veya hizmetin sipariş edildiğini iddia eden bu iddiasını ispatla

yükümlüdür.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Ayıplı Mal ve Hizmetler

BİRİNCİ BÖLÜM

Ayıplı Mallar

Ayıplı mal

MADDE 8 (1) Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış

olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması

gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır.

(2) Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda,

internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya

birden fazlasını taşımayan; satıcı tarafından bildirilen veya teknik

düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan; muadili olan malların kullanım

amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya

ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da

ayıplı olarak kabul edilir.

(3) Sözleşmeye konu olan malın, sözleşmede kararlaştırılan süre içinde teslim

edilmemesi veya montajının satıcı tarafından veya onun sorumluluğu altında

gerçekleştirildiği durumlarda gereği gibi monte edilmemesi sözleşmeye aykırı

ifa olarak değerlendirilir. Malın montajının tüketici tarafından yapılmasının

öngörüldüğü hâllerde, montaj talimatındaki yanlışlık veya eksiklik nedeniyle

montaj hatalı yapılmışsa, sözleşmeye aykırı ifa söz konusu olur.

Ayıplı maldan sorumluluk

MADDE 9 (1) Satıcı, malı satış sözleşmesine uygun olarak tüketiciye teslim

etmekle yükümlüdür.

(2) Satıcı, kendisinden kaynaklanmayan reklam yoluyla yapılan açıklamalardan

haberdar olmadığını ve haberdar olmasının da kendisinden beklenemeyeceğini

veya yapılan açıklamanın içeriğinin satış sözleşmesinin akdi anında düzeltilmiş

olduğunu veya satış sözleşmesi kurulma kararının bu açıklama ile nedensellik

bağı içinde olmadığını ispatladığı takdirde açıklamanın içeriği ile bağlı olmaz.

İspat yükü

MADDE 10 (1) Teslim tarihinden itibaren altı ay içinde ortaya çıkan ayıpların,

teslim tarihinde var olduğu kabul edilir. Bu durumda malın ayıplı olmadığının

ispatı satıcıya aittir. Bu karine, malın veya ayıbın niteliği ile bağdaşmıyor ise

uygulanmaz.

(2) Tüketicinin, sözleşmenin kurulduğu tarihte ayıptan haberdar olduğu veya

haberdar olmasının kendisinden beklendiği hâllerde, sözleşmeye aykırılık söz

konusu olmaz. Bunların dışındaki ayıplara karşı tüketicinin seçimlik hakları

saklıdır.

(3) Satışa sunulacak ayıplı mal üzerine ya da ambalajına, üretici, ithalatçı veya

satıcı tarafından tüketicinin kolaylıkla okuyabileceği şekilde malın ayıbına

ilişkin açıklayıcı bilgiyi içeren bir etiket konulur. Bu etiketin tüketiciye verilmesi

veya ayıba ilişkin açıklayıcı bilginin tüketiciye verilen fatura, fiş veya satış

belgesi üzerinde açıkça gösterilmesi zorunludur. Teknik düzenlemesine uygun

olmayan ürünler ise hiçbir şekilde piyasaya arz edilemez. Bu ürünlere, Ürünlere

İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ve ilgili

diğer mevzuat hükümleri uygulanır.

Tüketicinin seçimlik hakları

MADDE 11 (1) Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici;

a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,

b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,

c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak

üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,

ç) İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme,

seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi

yerine getirmekle yükümlüdür.

(2) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici

veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi

konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur. Üretici veya

ithalatçı, malın kendisi tarafından piyasaya sürülmesinden sonra ayıbın

doğduğunu ispat ettiği takdirde sorumlu tutulmaz.

(3) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için

orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden

dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir.

Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik

haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi

hususlar dikkate alınır.

(4) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi haklarından

birinin seçilmesi durumunda bu talebin satıcıya, üreticiye veya ithalatçıya

yöneltilmesinden itibaren azami otuz iş günü, konut ve tatil amaçlı

taşınmazlarda ise altmış iş günü içinde yerine getirilmesi zorunludur. Ancak, bu

Kanunun 58 inci maddesi uyarınca çıkarılan yönetmelik eki listede yer alan

mallara ilişkin, tüketicinin ücretsiz onarım talebi, yönetmelikte belirlenen azami

tamir süresi içinde yerine getirilir. Aksi hâlde tüketici diğer seçimlik haklarını

kullanmakta serbesttir.

(5) Tüketicinin sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim

hakkını seçtiği durumlarda, ödemiş olduğu bedelin tümü veya bedelden yapılan

indirim tutarı derhâl tüketiciye iade edilir.

(6) Seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya çıkan tüm masraflar,

tüketicinin seçtiği hakkı yerine getiren tarafça karşılanır. Tüketici bu seçimlik

haklarından biri ile birlikte 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar

Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da talep edebilir.

Zamanaşımı

MADDE 12 (1) Kanunlarda veya taraflar arasındaki sözleşmede daha uzun bir

süre belirlenmediği takdirde, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya

çıkmış olsa bile, malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren iki yıllık

zamanaşımına tabidir. Bu süre konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallarda

taşınmazın teslim tarihinden itibaren beş yıldır.

(2) Bu Kanunun 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrası saklı olmak üzere ikinci el

satışlarda satıcının ayıplı maldan sorumluluğu bir yıldan, konut veya tatil amaçlı

taşınmaz mallarda ise üç yıldan az olamaz.

(3) Ayıp, ağır kusur ya da hile ile gizlenmişse zamanaşımı hükümleri

uygulanmaz.

İKİNCİ BÖLÜM

Ayıplı Hizmetler

Ayıplı hizmet

MADDE 13 (1) Ayıplı hizmet, sözleşmede belirlenen süre içinde başlamaması veya

taraflarca kararlaştırılmış olan ve objektif olarak sahip olması gereken özellikleri

taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan hizmettir.

(2) Hizmet sağlayıcısı tarafından bildirilen, internet portalında veya reklam ve ilanlarında

yer alan özellikleri taşımayan ya da yararlanma amacı bakımından değerini veya

tüketicinin ondan makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi,

hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler ayıplıdır.

Ayıplı hizmetten sorumluluk

MADDE 14 (1) Sağlayıcı, hizmeti sözleşmeye uygun olarak ifa etmekle yükümlüdür.

(2) Sağlayıcı, kendisinden kaynaklanmayan reklam yoluyla yapılan açıklamalardan

haberdar olmadığını ve haberdar olmasının da kendisinden beklenemeyeceğini veya

yapılan açıklamanın içeriğinin hizmet sözleşmesinin kurulduğu tarihte düzeltilmiş

olduğunu veya hizmet sözleşmesinin kurulması kararının bu açıklama ile nedensellik bağı

içermediğini ispatladığı takdirde açıklamanın içeriği ile bağlı olmaz.

Tüketicinin seçimlik hakları

MADDE 15 (1) Hizmetin ayıplı ifa edildiği durumlarda tüketici, hizmetin yeniden

görülmesi, hizmet sonucu ortaya çıkan eserin ücretsiz onarımı, ayıp oranında bedelden

indirim veya sözleşmeden dönme haklarından birini sağlayıcıya karşı kullanmakta

serbesttir. Sağlayıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.

Seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya çıkan tüm masraflar sağlayıcı tarafından

karşılanır. Tüketici, bu seçimlik haklarından biri ile birlikte Türk Borçlar Kanunu

hükümleri uyarınca tazminat da talep edebilir.

(2) Ücretsiz onarım veya hizmetin yeniden görülmesinin sağlayıcı için orantısız güçlükleri

beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici bu hakları kullanamaz. Orantısızlığın

tayininde hizmetin ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın

tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.

(3) Tüketicinin sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim hakkını seçtiği

durumlarda, ödemiş olduğu bedelin tümü veya bedelden indirim yapılan tutar derhâl

tüketiciye iade edilir.

(4) Ücretsiz onarım veya hizmetin yeniden görülmesinin seçildiği hâllerde, hizmetin

niteliği ve tüketicinin bu hizmetten yararlanma amacı dikkate alındığında, makul

sayılabilecek bir süre içinde ve tüketici için ciddi sorunlar doğurmayacak şekilde bu talep

sağlayıcı tarafından yerine getirilir. Her hâlükârda bu süre talebin sağlayıcıya

yöneltilmesinden itibaren otuz iş gününü geçemez. Aksi takdirde tüketici diğer seçimlik

haklarını kullanmakta serbesttir.

Zamanaşımı

MADDE 16 (1) Kanunlarda veya taraflar arasındaki sözleşmede daha uzun bir süre

belirlenmediği takdirde, ayıplı hizmetten sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa

bile, hizmetin ifası tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir.

(2) Ayıp, ağır kusur ya da hile ile gizlenmişse zamanaşımı hükümleri uygulanmaz.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Tüketici Sözleşmeleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Taksitle Satış

Taksitle satış sözleşmeleri

MADDE 17 (1) Taksitle satış sözleşmesi, satıcı veya sağlayıcının malın teslimi veya

hizmetin ifasını üstlendiği, tüketicinin de bedeli kısım kısım ödediği sözleşmelerdir.

(2) Tüketicinin, kira süresi sonunda bir malın mülkiyetini edinme zorunluluğunun

bulunduğu finansal kiralama sözleşmeleri hakkında da bu Bölüm hükümleri uygulanır.

(3) Taksitle satış sözleşmesi yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmaz. Geçerli bir

sözleşme yapmamış olan satıcı veya sağlayıcı, sonradan sözleşmenin geçersizliğini

tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez.

Cayma hakkı

MADDE 18 (1) Tüketici, yedi gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai

şart ödemeksizin taksitle satış sözleşmesinden cayma hakkına sahiptir.

(2) Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde satıcı veya sağlayıcıya

yöneltilmiş olması yeterlidir. Satıcı veya sağlayıcı, cayma hakkı konusunda tüketicinin

bilgilendirildiğini ispat etmekle yükümlüdür.

(3) Satıcı cayma süresi içinde malı tüketiciye teslim etmişse tüketici, malı ancak olağan

bir gözden geçirmenin gerektirdiği ölçüde kullanabilir; aksi takdirde tüketici cayma

hakkını kullanamaz. Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile

hizmetin ifasına başlanan hizmet sözleşmelerinde de tüketici cayma hakkını kullanamaz.

(4) Tüketicinin satıcıyı bulduğu finansal kiralama işlemlerinde cayma hakkı kullanılamaz.

Temerrüt

MADDE 19 (1) Taksitle satış sözleşmelerinde tüketicinin taksitleri ödemede temerrüde

düşmesi durumunda, satıcı veya sağlayıcı, kalan borcun tümünün ifasını talep etme

hakkını saklı tutmuşsa, bu hak ancak satıcı veya sağlayıcının bütün edimlerini ifa etmiş

olması, tüketicinin de kalan borcun en az onda birini oluşturan ve birbirini izleyen en az

iki taksidi veya kalan borcun en az dörtte birini oluşturan bir taksidi ödemede temerrüde

düşmesi hâlinde kullanılabilir. Satıcı veya sağlayıcının bu hakkı kullanabilmesi için

tüketiciye en az otuz gün süre vererek muacceliyetuyarısında bulunması zorunludur.

(2) Muaccel kılınan taksitlerin hesaplanmasında faiz, komisyon ve benzeri masraflar

dikkate alınmaz.

Erken ödeme

MADDE 20 (1) Tüketici, borçlandığı toplam miktarı önceden ödeyebileceği gibi vadesi

gelmemiş bir ya da birden çok taksit ödemesinde de bulunabilir. Her iki durumda da

satıcı veya sağlayıcı, faiz veya komisyon aldığı durumlarda ödenen miktara göre gerekli

tüm faiz ve komisyon indirimini yapmakla yükümlüdür.

Diğer hususlar

MADDE 21 (1) Tüketicinin taşınır bir malın satış bedelini önceden kısım kısım ödemeyi,

satıcının da bedelin tamamen ödenmesinden sonra satılanı tüketiciye teslim etmeyi

üstlendikleri ve ödeme süresi bir yıldan daha uzun veya belirsiz olan sözleşmeler

hakkında Türk Borçlar Kanununun ön ödemeli taksitle satış hükümleri uygulanır.

(2) Sözleşmenin zorunlu içeriği, tüketici ile satıcı ve sağlayıcının hak ve yükümlülükleri,

cayma hakkı, erken ödeme ile diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle

belirlenir.

İKİNCİ BÖLÜM

Tüketici Kredileri

Tüketici kredisi sözleşmeleri

MADDE 22 (1) Tüketici kredisi sözleşmesi, kredi verenin tüketiciye faiz veya benzeri bir

menfaat karşılığında ödemenin ertelenmesi, ödünç veya benzeri finansman şekilleri

aracılığıyla kredi verdiği veya kredi vermeyi taahhüt ettiği sözleşmeyi ifade eder.

(2) Kredi kartı sözleşmeleri, faiz veya benzeri bir menfaat karşılığında, ödemenin üç

aydan daha uzun süre ertelenmesi veya benzer şekilde taksitle ödeme imkânı sağlanması

hâlinde tüketici kredisi sözleşmesi olarak değerlendirilir. Ancak bu durumda uygulanacak

faiz oranı kredi kartı sözleşmesi uyarınca belirlenen orandan fazla olamaz.

(3) Tüketici kredisi sözleşmesi yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmaz. Geçerli bir

sözleşme yapmamış olan kredi veren, sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin

aleyhine olacak şekilde ileri süremez.

Sözleşme öncesi bilgilendirme yükümlülüğü

MADDE 23 (1) Kredi verenin ve varsa kredi aracısının, tüketiciye, teklif ettikleri kredi

sözleşmesinin koşullarını içeren sözleşme öncesi bilgi formunu, sözleşmenin

kurulmasından makul bir süre önce vermesi zorunludur.

Cayma hakkı

MADDE 24 (1) Tüketici, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve

cezai şart ödemeksizin tüketici kredisi sözleşmesinden cayma hakkına sahiptir.

(2) Kredi veren, cayma hakkı olduğu konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat

etmekle yükümlüdür. Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin cayma hakkı süresi

içinde kredi verene yöneltilmiş olması yeterlidir.

(3) Cayma hakkını kullanan tüketicinin krediden faydalandığı hâllerde, tüketici, anaparayı

ve kredinin kullanıldığı tarihten anaparanın geri ödendiği tarihe kadar olan sürede

tahakkuk eden faizi en geç cayma bildirimini kredi verene göndermesinden sonra otuz

gün içinde geri öder. Bu süre içinde ödeme yapılmaması hâlinde tüketici kredisinden

cayılmamış sayılır. Faiz, akdî faiz oranına göre hesaplanır. Tüketiciden,

hesaplanan akdî faiz ve bir kamu kurum veya kuruluşuna veya üçüncü kişilere ödenmiş

olan masraflar dışında herhangi bir bedel talep edilemez.

Faiz oranı

MADDE 25 (1) Belirli süreli tüketici kredisi sözleşmelerinde faiz oranı sabit olarak

belirlenir. Sözleşmenin kurulduğu tarihte belirlenen bu oran tüketici aleyhine

değiştirilemez.

(2) Tüketici kredisi sözleşmelerinde, akdî faiz, efektif yıllık faiz veya kredinin toplam

maliyetinin yer almaması durumunda, kredi tutarı faizsiz olarak sözleşme süresinin

sonuna kadar kullanılır. Efektif faiz oranı, olduğundan düşük gösterilmişse, kredinin

toplam maliyetinin hesaplanmasında esas alınacak akdî faiz oranı, düşük gösterilen

efektif faiz oranına uyacak şekilde yeniden belirlenir. Bu hâllerde ödeme planı, yapılan

değişikliklere göre yeniden düzenlenir.

Sözleşmede değişiklik yapılması

MADDE 26 (1) Belirli süreli kredi sözleşmesinin şartları, tüketici aleyhine değiştirilemez.

(2) Belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde faiz oranında değişiklik yapılması hâlinde, bu

değişikliğin yürürlüğe girmesinden otuz gün önce, tüketiciye kâğıt üzerinde veya kalıcı

veri saklayıcısı aracılığıyla yazılı olarak bildirilmesi zorunludur. Bu bildirimde, yeni faiz

oranının yürürlüğe girmesinden sonra yapılacak ödemelerin tutarı, sayısı ile aralıklarının

değişmesine ilişkin ayrıntılara yer verilir. Faiz oranının artırılması hâlinde, yeni faiz oranı

geriye dönük olarak uygulanamaz. Tüketici, bildirim tarihinden itibaren en geç altmış gün

içinde borcun tamamını ödediği ve kredi kullanmaya son verdiği takdirde faiz artışından

etkilenmez.

Erken ödeme

MADDE 27 (1) Tüketici, vadesi gelmemiş bir veya birden çok taksit ödemesinde

bulunabilir veya kredi borcunun tamamını erken ödeyebilir. Bu hâllerde kredi veren,

erken ödenen miktara göre gerekli tüm faiz ve diğer maliyet unsurlarına ilişkin indirim

yapmakla yükümlüdür.

Temerrüt

MADDE 28 (1) Belirli süreli kredi sözleşmelerinde tüketicinin taksitleri ödemede

temerrüde düşmesi durumunda, kredi veren, borcun tamamının ifasını talep etme

hakkını saklı tutmuşsa, bu hak ancak kredi verenin bütün edimlerini ifa etmiş olması,

tüketicinin de birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde düşmesi hâlinde

kullanılabilir. Kredi verenin bu hakkı kullanabilmesi için tüketiciye en az otuz gün süre

vererek muacceliyet uyarısında bulunması zorunludur.

(2) Muaccel kılınan taksitlerin hesaplanmasında faiz, komisyon ve benzeri masraflar

dikkate alınmaz.

Sigorta yaptırılması

MADDE 29 (1) Tüketicinin yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla açık talebi

olmaksızın kredi ile ilgili sigorta yaptırılamaz. Tüketicinin sigorta yaptırmak istemesi

hâlinde, istediği sigorta şirketinden sağladığı teminat, kredi veren tarafından kabul

edilmek zorundadır. Bu sigortanın kredi konusuyla, meblağ sigortalarında kalan borç

tutarıyla ve vadesiyle uyumlu olması gerekir.

Bağlı krediler

MADDE 30 (1) Bağlı kredi sözleşmesi; tüketici kredisinin münhasıran belirli bir malın

veya hizmetin tedarikine ilişkin bir sözleşmenin finansmanı için verildiği ve bu iki

sözleşmenin objektif açıdan ekonomik birlik oluşturduğu sözleşmedir.

(2) Ekonomik birliğin varlığı;

a) Satıcı veya sağlayıcının tüketici için krediyi finanse ettiği,

b) Üçüncü bir tarafça finanse edilmesi durumunda, kredi verenin kredi sözleşmesinin

imzalanması veya hazırlanması ile ilgili olarak satıcı veya sağlayıcının hizmetlerinden

yararlandığı,

c) Belirli bir mal veya hizmetin verilmesinin kredi sözleşmesinde açıkça belirtildiği,

durumlarından en az birinin varlığı hâlinde kabul edilir.

(3) Tüketicinin mal veya hizmet tedarikine ilişkin sözleşmeden cayması ve buna ilişkin

bildirimin cayma süresi içinde ayrıca kredi verene de yöneltilmesi hâlinde, bağlı kredi

sözleşmesi de herhangi bir tazminat veya cezai şart ödeme yükümlülüğü olmaksızın sona

erer.

(4) Bağlı kredilerde, mal veya hizmet hiç ya da gereği gibi teslim veya ifa edilmez ise

satıcı, sağlayıcı ve kredi veren, tüketicinin satış sözleşmesinden dönme veya bedelden

indirim hakkını kullanması hâlinde müteselsilensorumludur. Tüketicinin bedelden indirim

hakkını kullanması hâlinde bağlı kredi de bu oranda indirilir ve ödeme planı buna göre

değiştirilir. Tüketicinin sözleşmeden dönme hakkını kullanması hâlinde, o güne kadar

yapmış olduğu ödemenin iadesi hususunda satıcı, sağlayıcı ve kredi

veren müteselsilen sorumludur. Ancak, kredi verenin sorumluluğu; malın teslim veya

hizmetin ifa edilmediği durumlarda satış sözleşmesinde veya bağlı kredi sözleşmesinde

belirtilen malın teslim veya hizmetin ifa edilme tarihinden, malın teslim veya hizmetin ifa

edildiği durumlarda malın teslim veya hizmetin ifa edildiği tarihten itibaren, kullanılan

kredi miktarı ile sınırlı olmak üzere bir yıldır.

(5) Kredi veren ile satıcı veya sağlayıcı arasında belirli bir malın veya hizmetin tedarikine

ilişkin bir sözleşme olmaksızın, tüketicinin kendisi tarafından belirlenen malın veya

hizmetin bedelinin kredi veren tarafından ödenmesi suretiyle kullandırılan krediler bağlı

kredi sayılmaz.

Diğer hususlar

MADDE 31 (1) Belirli süreli kredi sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan

sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, tüketiciden bu hesaba ilişkin

herhangi bir isim altında ücret veya masraf talep edilemez. Bu hesap, tüketicinin aksine

yazılı talebi olmaması hâlinde kredinin ödenmesi ile kapanır.

(2) Tüketicinin açık talimatı olmaksızın, belirli süreli kredi sözleşmesi ile ilişkili bir kredili

mevduat sözleşmesi yapılamaz.

(3) Kart çıkaran kuruluşlar, tüketicilere yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında ücret

tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmak zorundadır.

(4) Sözleşme öncesi bilgilendirme, sözleşmenin zorunlu içeriği, kapsam dışı sözleşmeler,

tüketici ile kredi verenin hak ve yükümlülükleri, cayma hakkı, erken ödeme, efektif yıllık

faizin hesaplanması, tüketici kredilerine ilişkin reklamların zorunlu içeriği, fesih hakkının

kullanılması, temerrüt, kredinin devri, bağlı kredi ile diğer hususlara ilişkin usul ve

esaslar yönetmelikle belirlenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Konut Finansmanı

Konut finansmanı sözleşmeleri

MADDE 32 (1) Konut finansmanı sözleşmesi, konut edinmeleri amacıyla; tüketicilere

kredi kullandırılması, konutların finansal kiralama yoluyla tüketicilere kiralanması, sahip

oldukları konutların teminatı altında tüketicilere kredi kullandırılması ve bu kredilerin

yeniden finansmanı amacıyla kredi kullandırılmasına yönelik sözleşmedir.

(2) Konut finansmanı sözleşmesi yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmaz. Geçerli bir

sözleşme yapmamış olan konut finansmanı kuruluşu, sonradan sözleşmenin geçersizliğini

tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez.

Sözleşme öncesi bilgilendirme yükümlülüğü

MADDE 33 (1) Konut finansmanı kuruluşları, tüketiciye, konut finansmanı

sözleşmesinin koşullarını içeren sözleşme öncesi bilgi formunu, sözleşmenin

kurulmasından makul bir süre önce vermek zorundadır.

Temerrüt

MADDE 34 (1) Tüketicinin taksitleri ödemede temerrüde düşmesi durumunda konut

finansmanı kuruluşu, kalan borcun tamamının ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa,

bu hak ancak konut finansmanı kuruluşunun bütün edimlerini ifa etmiş olması ve

tüketicinin de birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde düşmesi hâlinde

kullanılabilir. Konut finansmanı kuruluşunun bu hakkını kullanabilmesi için tüketiciye en

az otuz gün süre vererekmuacceliyet uyarısında bulunması gerekir.

(2) Muaccel kılınan taksitlerin hesaplanmasında faiz, komisyon ve benzeri masraflar

dikkate alınmaz.

(3) Finansal kiralama işlemlerinde, muacceliyet uyarısında verilen süre içinde tüketicinin

edimini yerine getirmemesi hâlinde, bu sürenin sona ermesini takiben konut finansmanı

kuruluşu kalan borcun tamamını ifa etme hakkını kullanmak üzere konut finansmanı

sözleşmesini feshettiği takdirde, konutu derhâl satışa çıkarmakla yükümlüdür. Konut

finansmanı kuruluşu satış öncesinde konut için 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye

Piyasası Kanunu uyarınca yetki verilmiş olan kişi veya kurumlara kıymet takdiri yaptırır.

Takdir edilen kıymet, satıştan en az on iş günü önce tüketiciye bildirilir. Konut finansmanı

kuruluşu takdir edilen kıymeti dikkate alarak basiretli bir tacir gibi davranmak suretiyle

konutun satışını gerçekleştirir. Konutun satışından elde edilen bedelin, kalan borcu

aşması hâlinde aşan kısım tüketiciye derhâl ödenir. Konut finansmanına yönelik finansal

kiralama işlemlerinde 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve

Finansman Şirketleri Kanununun 33 üncü maddesi uygulanmaz.

(4) Konutun satışının bu maddenin üçüncü fıkrası kapsamında gerçekleştirilmesi ve varsa

elde edilen bedelin kalan borcu aşan kısmının tüketiciye ödenmesini takiben tüketici veya

zilyetliğin devredilmiş olması hâlinde zilyetliği elinde bulunduran üçüncü şahıslar konutu

tahliye etmekle yükümlüdür. Konutun tahliye edilmemesi hâlinde konut

sahibi,9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanununun 26 ncı ve 27 nci maddeleri

uyarınca tüketici veya zilyetliği elinde bulunduran üçüncü şahıslar aleyhine icra yoluna

başvurabilir.

Bağlı krediler

MADDE 35 (1) Bağlı kredi sözleşmesi; konut finansmanı kredisinin münhasıran belirli

bir konutun satın alınması durumunda bir sözleşmenin finansmanı için verildiği ve bu iki

sözleşmenin objektif açıdan ekonomik bir birlik oluşturduğu sözleşmedir.

(2) Bağlı kredilerde, konutun hiç ya da gereği gibi teslim edilmemesi nedeniyle

tüketicinin bu Kanunun 11 inci maddesinde belirtilen seçimlik haklarından birini

kullanması hâlinde, satıcı ve konut finansmanı kuruluşu müteselsilensorumludur. Ancak,

konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu; konutun teslim edilmemesi durumunda

konut satış sözleşmesinde veya bağlı kredi sözleşmesinde belirtilen konut teslim

tarihinden, konutun teslim edilmesi durumunda konutun teslim edildiği tarihten itibaren,

kullanılan kredi miktarı ile sınırlı olmak üzere bir yıldır.

(3) Konut finansmanı kuruluşları tarafından verilen kredilerin ipotek finansmanı

kuruluşlarına, konut finansmanı fonlarına veya ipotek teminatlı menkul kıymet teminat

havuzlarına devrolması hâlinde dahi, kredi veren konut finansmanı kuruluşunun

sorumluluğu devam eder. Krediyi devralan kuruluş bu madde kapsamında sorumlu

olmaz.

(4) Konut finansmanı kuruluşu ile satıcı arasında belirli bir konutun tedarikine ilişkin bir

sözleşme olmaksızın, tüketicinin kendisi tarafından belirlenen konutun bedelinin kredi

veren konut finansmanı kuruluşu tarafından ödenmesi suretiyle kullandırılan krediler

bağlı kredi sayılmaz.

Faiz oranı

MADDE 36 (1) Kredilerde geri ödeme tutarlarının, finansal kiralama işlemlerinde ise

kira bedellerinin anaparayı aşan kısmı bu madde kapsamında faiz olarak kabul edilir.

(2) Sözleşmede belirtilmek suretiyle konut finansmanına yönelik kredilerde ve finansal

kiralama işlemlerinde faiz oranı sabit veya değişken olarak ya da aynı kredi için her iki

yöntem esas alınmak suretiyle belirlenebilir. Faiz oranının sabit olarak belirlenmesi

hâlinde, sözleşmenin kurulduğu tarihte belirlenen oran tarafların rızası dışında

değiştirilemez. Oranın değişken olarak belirlenmesi hâlinde ise, başlangıçta sözleşmede

belirlenen oran, dönemsel geri ödeme tutarı başlangıçta sözleşmede belirlenen azami

dönemsel geri ödeme tutarını aşmamak koşuluyla ve sözleşmede belirlenecek yurt içinde

veya yurt dışında genel kabul görmüş ve yaygın olarak kullanılan endekslerden en düşük

olanı baz alınarak değiştirilebilir. Oranların değişken olarak belirlenmesi hâlinde bu

yöntemin muhtemel etkileri konusunda tüketicilerin bilgilendirilmesi şarttır. Bu amaçlarla

kullanılabilecek referans faizler ve endeksler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası

tarafından belirlenir.

Erken ödeme

MADDE 37 (1) Tüketici, vadesi gelmemiş bir veya birden çok taksit ödemesinde

bulunabileceği gibi, konut finansmanı borcunun tamamını erken ödeyebilir. Bu hâllerde,

konut finansmanı kuruluşu, erken ödenen miktara göre gerekli tüm faiz ve diğer maliyet

unsurlarına ilişkin indirim yapmakla yükümlüdür.

(2) Faiz oranının sabit olarak belirlenmesi hâlinde, sözleşmede yer verilmek suretiyle, bir

ya da birden fazla ödemenin vadesinden önce yapılması durumunda, konut finansmanı

kuruluşu tarafından tüketiciden erken ödeme tazminatı talep edilebilir. Erken ödeme

tazminatı gerekli faiz indirimi yapılarak hesaplanan ve tüketici tarafından konut

finansmanı kuruluşuna erken ödenen tutarın kalan vadesi otuz altı ayı aşmayan

kredilerde yüzde birini, kalan vadesi otuz altı ayı aşan kredilerde ise yüzde ikisini

geçemez. Oranların değişken olarak belirlenmesi hâlinde tüketiciden erken ödeme

tazminatı talep edilemez.

Sigorta yaptırılması

MADDE 38 (1) Tüketicinin yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla açık talebi

olmaksızın kredi ile ilgili sigorta yaptırılamaz. Tüketicinin sigorta yaptırmak istemesi

hâlinde, istediği sigorta şirketinden sağladığı teminat, konut finansmanı kuruluşu

tarafından kabul edilmek zorundadır. Bu sigortanın kredi konusuyla, meblağ

sigortalarında kalan borç tutarıyla ve vadesiyle uyumlu olması gerekir.

Diğer hususlar

MADDE 39 (1) Konut finansmanı sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan

sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, tüketiciden bu hesaba ilişkin

herhangi bir isim altında ücret veya masraf talep edilemez. Bu hesap, tüketicinin aksine

yazılı talebi olmaması hâlinde kredinin ödenmesi ile kapanır.

(2) Tüketicinin açık talimatı olmaksızın konut finansmanı sözleşmesi ile ilişkili bir kredili

mevduat sözleşmesi yapılamaz.

(3) Bu Bölüm hükümlerinin uygulanmasında, konut yapı kooperatiflerinin gerçek kişi

ortakları da tüketici olarak kabul edilir.

(4) Sözleşme öncesi bilgilendirme, tüketici ile konut finansmanı kuruluşunun hak ve

yükümlülükleri, sözleşmenin zorunlu içeriği, konut finansmanı reklamları, yeniden

finansman, bağlı kredi, temerrüt, erken ödeme ve yıllık maliyet oranının hesaplanması ile

diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Ön Ödemeli Konut Satışı

Ön ödemeli konut satış sözleşmeleri

MADDE 40 (1) Ön ödemeli konut satış sözleşmesi, tüketicinin konut amaçlı bir

taşınmazın satış bedelini önceden peşin veya taksitle ödemeyi, satıcının da bedelin

tamamen veya kısmen ödenmesinden sonra taşınmazı tüketiciye devir veya teslim

etmeyi üstlendiği sözleşmedir.

(2) Tüketicilere sözleşmenin kurulmasından en az bir gün önce, Bakanlıkça belirlenen

hususları içeren ön bilgilendirme formu verilmek zorundadır.

(3) Yapı ruhsatı alınmadan, tüketicilerle ön ödemeli konut satış sözleşmesi yapılamaz.

Şekil şartı

MADDE 41 (1) Ön ödemeli konut satışının tapu siciline tescil edilmesi, satış vaadi

sözleşmesinin ise noterde düzenleme şeklinde yapılması zorunludur. Aksi hâlde satıcı,

sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez.

(2) Satıcı, geçerli bir sözleşme yapılmış olmadıkça tüketiciden herhangi bir isim altında

ödeme yapmasını veya tüketiciyi borç altına sokan herhangi bir belge vermesini

isteyemez.

Teminat

MADDE 42 (1) Bakanlıkça projedeki konut adedi ya da projenin toplam

bedeli kriterine göre belirlenecek büyüklüğün üzerindeki projeler için satıcının ön ödemeli

konut satışına başlamadan önce; kapsamı, koşulları ve uygulama esasları Hazine

Müsteşarlığınca belirlenen bina tamamlama sigortası yaptırması veya Bakanlıkça

belirlenen diğer teminat ve şartları sağlaması zorunludur.

(2) Bina tamamlama sigortası kapsamında sağlanan tazminat, teminat ve benzeri

güvenceler iflas veya tasfiye masasına dâhil edilemez, haczolunamaz, üzerlerine ihtiyati

tedbir ve ihtiyati haciz konulamaz.

Cayma hakkı

MADDE 43 (1) Tüketici, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve

cezai şart ödemeksizin ön ödemeli konut satış sözleşmesinden cayma hakkına sahiptir.

Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde satıcıya yöneltilmiş olması

yeterlidir. Satıcı, cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle

yükümlüdür.

(2) Taşınmazın kısmen veya tamamen bağlı krediyle alınması durumunda bağlı kredi

sözleşmesi, sözleşmenin kurulduğu tarihte hüküm doğurmak üzere bu maddede

öngörülen cayma hakkı süresi sonunda yürürlüğe girer. Konut finansmanı kuruluşu

cayma hakkı süresi içinde tüketiciden faiz, komisyon, yasal yükümlülük ve benzeri

isimler altında hiçbir masraf talep edemez.

(3) Satıcının aldığı bedeli ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü belgeyi iade ettiği

tarihten itibaren, tüketici on gün içinde edinimlerini iade eder.

Konutun teslimi

MADDE 44 (1) Ön ödemeli konut satışında devir veya teslim süresi sözleşme tarihinden

itibaren otuz altı ayı geçemez. Kat irtifakının tüketici adına tapu siciline tescil edilmesiyle

birlikte zilyetliğin devri hâlinde de devir ve teslim yapılmış sayılır.

Sözleşmeden dönme

MADDE 45 (1) Ön ödemeli konut satışında, devir veya teslim tarihine kadar tüketicinin

herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme hakkı vardır. Sözleşmeden

dönülmesi durumunda satıcı; konutun satışı veya satış vaadi sözleşmesi nedeniyle oluşan

vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar ile sözleşme bedelinin

yüzde ikisine kadar tazminatın ödenmesini isteyebilir.

(2) Satıcı, yükümlülüklerini hiç ya da gereği gibi yerine getirmezse tüketiciden herhangi

bir bedel talep edemez. Tüketicinin ölmesi veya kazanç elde etmekten sürekli olarak

yoksun kalması sebebiyle ön ödemeleri yapamayacak duruma düşmesi ya da

sözleşmenin yerine olağan koşullarla yapılacak bir taksitle satış sözleşmesinin

konulmasına ilişkin önerisinin satıcı tarafından kabul edilmemesi yüzünden sözleşmeden

dönülmesi hâllerinde tüketiciden herhangi bir bedel talep edilemez.

(3) Sözleşmeden dönülmesi durumunda, tüketiciye iade edilmesi gereken tutar ve

tüketiciyi borç altına sokan her türlü belge, dönme bildiriminin satıcıya ulaştığı tarihten

itibaren en geç doksan gün içinde tüketiciye geri verilir. Satıcının aldığı bedeli ve

tüketiciyi borç altına sokan her türlü belgeyi iade ettiği tarihten itibaren, tüketici on gün

içinde edinimlerini iade eder.

Diğer hususlar

MADDE 46 (1) Sözleşme öncesi bilgilendirme, sözleşmenin zorunlu içeriği, tüketici ile

satıcının hak ve yükümlülükleri, cayma hakkı ve sözleşmeden dönme ile diğer uygulama

usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Diğer Tüketici Sözleşmeleri

İş yeri dışında kurulan sözleşmeler

MADDE 47 (1) Satıcı veya sağlayıcı ile tüketici arasında;

a) Teklifin tüketici ya da satıcı veya sağlayıcı tarafından yapılmasına bakılmaksızın iş yeri

dışında, tarafların eş zamanlı fiziksel varlığında kurulan,

b) Tarafların eş zamanlı fiziksel varlığında tüketiciyle iş yeri dışında görüşülmesinin

hemen sonrasında, satıcı veya sağlayıcının iş yerinde ya da herhangi bir uzaktan iletişim

aracıyla kurulan,

c) Mal ve hizmetlerin tüketiciye tanıtımı ya da satışı amacıyla satıcı veya sağlayıcı

tarafından düzenlenen bir gezi esnasında kurulan,

sözleşmeler iş yeri dışında kurulan sözleşmeler olarak kabul edilir.

(2) İş yeri dışında kurulan sözleşmeler, Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş satıcı veya

sağlayıcı tarafından kurulur.

(3) Tüketicinin, iş yeri dışında kurulan sözleşme ya da buna karşılık gelen herhangi bir

öneri ile bağlanmadan önce ayrıntıları yönetmelikte belirlenen hususlarda açık ve anlaşılır

şekilde bilgilendirilmesi zorunludur. Tüketicinin bilgilendirildiğine ilişkin ispat yükü satıcı

veya sağlayıcıya aittir.

(4) İş yeri dışında kurulan sözleşmeler yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmaz. Geçerli

bir sözleşme kurmamış olan satıcı veya sağlayıcı, sonradan sözleşmenin geçersizliğini

tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez. Satıcı veya sağlayıcı; tüketicinin kendi el

yazısı ile sözleşme tarihini yazmasını ve sözleşmeyi imzalamasını sağlamak, sözleşmenin

bir nüshasını tüketiciye vermek ve mal veya hizmeti tüketiciye sunmakla yükümlüdür.

Sözleşmenin tüketiciye teslim edildiğinin ve mal veya hizmetin sunulduğunun ispatı satıcı

veya sağlayıcıya aittir.

(5) Tüketici, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart

ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkının kullanıldığına dair

bildirimin bu süre içinde satıcı veya sağlayıcıya yöneltilmiş olması yeterlidir. Cayma

süresi içinde satıcı veya sağlayıcı sözleşmeye konu mal veya hizmet karşılığında

tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya tüketiciyi borç altına sokan

herhangi bir belge vermesini isteyemez. Satıcı veya sağlayıcı, cayma hakkı konusunda

tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle yükümlüdür. Tüketici, cayma süresi içinde

malın mutat kullanımı sebebiyle meydana gelen değişiklik ve bozulmalardan sorumlu

değildir.

(6) Satıcı veya sağlayıcının bu maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket etmesi

veya tüketiciyi cayma hakkı konusunda gerektiği şekilde bilgilendirmemesi durumunda,

tüketici cayma hakkını kullanmak için on dört günlük süreyle bağlı değildir. Her

hâlükârda bu süre cayma süresinin bittiği tarihten itibaren bir yıl sonra sona erer.

(7) Sözleşmenin zorunlu içeriği, kapsam dışı sözleşmeler, doğrudan satışlar, tüketici ile

satıcı ve sağlayıcının hak ve yükümlülükleri, cayma hakkı, bilgilendirme yükümlülüğü,

teslimat, satış yapacaklarda aranacak nitelikler ile diğer uygulama usul ve esasları

yönetmelikle belirlenir.

Mesafeli sözleşmeler

MADDE 48 (1) Mesafeli sözleşme, satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel

varlığı olmaksızın, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak

oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu ana kadar

ve kurulduğu an da dâhil olmak üzere uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle

kurulan sözleşmelerdir.

(2) Tüketici, mesafeli sözleşmeyi ya da buna karşılık gelen herhangi bir teklifi kabul

etmeden önce ayrıntıları yönetmelikte belirlenen hususlarda ve siparişi onaylandığı

takdirde ödeme yükümlülüğü altına gireceği konusunda açık ve anlaşılır şekilde satıcı

veya sağlayıcı tarafından bilgilendirilir. Tüketicinin bilgilendirildiğine ilişkin ispat yükü

satıcı veya sağlayıcıya aittir.

(3) Satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin siparişinin kendisine ulaştığı andan itibaren taahhüt

edilen süre içinde edimini yerine getirir. Mal satışlarında bu süre her hâlükârda otuz günü

geçemez. Satıcı veya sağlayıcının bu süre içinde edimini yerine getirmemesi durumunda

tüketici sözleşmeyi feshedebilir.

(4) Tüketici, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart

ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkının kullanıldığına dair

bildirimin bu süre içinde satıcı veya sağlayıcıya yöneltilmiş olması yeterlidir. Satıcı veya

sağlayıcı, cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle yükümlüdür.

Tüketici, cayma hakkı konusunda gerektiği şekilde bilgilendirilmezse, cayma hakkını

kullanmak için on dört günlük süreyle bağlı değildir. Her hâlükârda bu süre cayma

süresinin bittiği tarihten itibaren bir yıl sonra sona erer. Tüketici, cayma hakkı süresi

içinde malın mutat kullanımı sebebiyle meydana gelen değişiklik ve bozulmalardan

sorumlu değildir.

(5) Oluşturdukları sistem çerçevesinde, uzaktan iletişim araçlarını kullanmak veya

kullandırmak suretiyle satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık

edenler, bu maddede yer alan hususlardan dolayı satıcı veya sağlayıcı ile yapılan

işlemlere ilişkin kayıtları tutmak ve istenilmesi hâlinde bu bilgileri ilgili kurum, kuruluş ve

tüketicilere vermekle yükümlüdür. Ancak bu fıkra kapsamında aracılık edenler, satıcı

veya sağlayıcı ile yaptıkları sözleşmeye aykırı fiillerinden dolayı sorumludur.

(6) Mesafeli sözleşmelerde, kapsam dışı sözleşmeler, tüketici ile satıcı ve sağlayıcının hak

ve yükümlülükleri, cayma hakkı, bilgilendirme yükümlülüğü, teslimat ile diğer uygulama

usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.

Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmeler

MADDE 49 (1) Finansal hizmetler, her türlü banka hizmeti, kredi, sigorta, bireysel

emeklilik, yatırım ve ödeme ile ilgili hizmetleri ifade eder. Finansal hizmetlere ilişkin

mesafeli sözleşme, finansal hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak

oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, sağlayıcı ile tüketici arasında uzaktan iletişim

araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmelerdir.

(2) Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde, tüketicinin sözleşmenin

kurulmasına ilişkin iradesini açıklamadan önce, cayma hakkı, tüketicinin kabul beyanı

vermesi hâlinde yükümlülük altına gireceği ve ayrıntıları Bakanlıkça belirlenen diğer

hususlarda, açık, anlaşılır ve kullanılan iletişim araçlarına uygun bir şekilde

bilgilendirilmesi zorunludur. Bu bilgilendirmenin ticari amaçla yapıldığı anlaşılır olmalı ve

sesli iletişim araçlarının kullanıldığı hâllerde sağlayıcının kimliği ile görüşme talebinin

sebebi her görüşmenin başında belirtilmelidir. Tüketicinin sözleşmenin kurulmasına dair

kabul beyanı kullanılan iletişim araçlarına uygun olarak fiziki veya elektronik ortamda

tespit veya kayıt edilir. Sağlayıcı, cayma hakkının iletilmesi ile fiziki veya elektronik

ortamda yapılacak tespit veya kayıtlar için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

(3) Sağlayıcının, sözleşmenin bütün şartlarını ve Bakanlıkça belirlenen diğer hususları,

kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla tüketiciye iletmesi zorunludur. Bu

yükümlülük, tüketicinin sözleşmeyi kuran iradesini yöneltmesinden önce veya tüketicinin

talebi üzerine yazılı bilgilendirmeye elverişli olmayan bir uzaktan iletişim aracı

kullanılarak sözleşmenin kurulması hâlinde sözleşmenin kurulmasından hemen sonra

yerine getirilir.

(4) Tüketici, sözleşme ilişkisinin devam ettiği süre içinde herhangi bir ücret ödemeksizin

sözleşmenin kâğıt üzerinde yazılı bir örneğini talep edebilir. Ayrıca tüketici, finansal

hizmetin niteliğiyle bağdaşması hâlinde kullanılan uzaktan iletişim aracını değiştirme

hakkına sahiptir.

(5) Tüketici, finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerden on dört gün içinde

herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkına sahiptir.

Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde sağlayıcıya yöneltilmiş olması

yeterlidir. Sağlayıcı, cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispatla

yükümlüdür. Sigorta sözleşmelerine ve bireysel emekliliğe ilişkin sözleşmelerde ise

cayma süresi hakkında diğer mevzuatta yer alan tüketici lehine olan hükümler uygulanır.

(6) Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde, tüketicinin sözleşmeyi sona

erdirmesine ilişkin talebini herhangi bir uzaktan iletişim aracıyla iletmesi yeterlidir.

Tüketici, sözleşmeyi sona erdirmek için sözleşmenin tesis edilmesini sağlayan yöntemden

daha ağır koşullar içeren bir yöntem kullanmak zorunda bırakılamaz.

(7) Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde, uzaktan iletişim araçlarının

kullanılması, kapsam dışı sözleşmeler, kartla ödeme, tüketici ile sağlayıcının hak ve

yükümlülükleri, cayma hakkı ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.

Devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri

MADDE 50 (1) Devre tatil sözleşmesi, bir yıldan uzun süre için kurulan ve tüketiciye bu

süre zarfında birden fazla dönem için bir veya daha fazla sayıda gecelik konaklama

imkânı veren sözleşmelerdir.

(2) Devre tatil sözleşmeleri ile sağlanan hakkın şahsi veya ayni bir hak olması bu

maddenin uygulanmasını engellemez. Devre tatile konu taşınmazın inşa edileceği arsa

için yapı ruhsatı alınmadan tüketicilerle ön ödemeli devre tatil sözleşmesi yapılamaz.

(3) Uzun süreli tatil hizmeti sözleşmesi, bir yıldan uzun süre için kurulan ve tüketiciye,

belirlenen süre zarfında konaklamaya veya konaklama ile birlikte seyahat ya da diğer

hizmetlerin beraber sunulduğu durumlara ilişkin indirim yahut diğer menfaatlerden

faydalanma hakkı verilen sözleşmelerdir.

(4) Tüketicilere aşağıdaki sözleşmelerin kurulmasından en az bir gün önce, Bakanlıkça

belirlenen hususları içeren ön bilgilendirme formu verilmesi zorunludur:

a) Devre tatil sözleşmeleri

b) Uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri

c) Değişim sözleşmeleri

ç) Satıcı veya sağlayıcının, devre tatil veya uzun süreli tatil hizmetinin alınıp satılması

hususunda tüketiciye yardımcı olduğu yeniden satış sözleşmeleri.

(5) Mesafeli satış yöntemiyle kurulan sözleşmeler hariç olmak üzere satıcı veya sağlayıcı,

tüketicinin kendi el yazısıyla sözleşme tarihini yazmasını ve sözleşmeyi imzalamasını

sağlamakla yükümlüdür. Yazılı veya mesafeli olarak kurulan bu sözleşmelerin bir

nüshasının kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verilmesi zorunludur.

Daha ağır şekil şartları öngören kanun hükümleri saklıdır.

(6) Tüketici, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart

ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Devre mülk hakkı veren sözleşmeler

hariç olmak üzere, cayma süresi dolmadan satıcı veya sağlayıcı, tüketiciden herhangi bir

isim altında ödeme yapmasını veya tüketiciyi borç altına sokan herhangi bir belge

vermesini isteyemez. Devre tatil, uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri ve bu

sözleşmelerle birlikte düzenlenmiş olan yeniden satım, değişim ve ilgili diğer tüm

sözleşmeler cayma hakkının kullanılması ile birlikte kendiliğinden sona erer.

(7) Tüketicinin ödeyeceği bedel, kısmen veya tamamen satıcı veya sağlayıcı ile kredi

veren arasındaki anlaşmaya dayanılarak bir kredi veren tarafından karşılanıyorsa,

tüketicinin sözleşmeden cayması ve buna ilişkin bildirimin cayma süresi içinde ayrıca

kredi verene de yöneltilmesi hâlinde, bağlı kredi sözleşmesi de herhangi bir tazminat

veya cezai şart ödeme yükümlülüğü olmaksızın sona erer.

(8) Bakanlıkça projedeki devre sayısı ya da projenin toplam bedeli kriterlerine göre

belirlenecek büyüklüğün üzerindeki projeler için satıcı veya sağlayıcının ön ödemeli devre

tatile konu taşınmazın satışına başlamadan önce kapsamı, koşulları ve uygulama esasları

Hazine Müsteşarlığınca belirlenen bina tamamlama sigortası yaptırması veya Bakanlıkça

belirlenen diğer teminat veya şartları sağlaması zorunludur. Bina tamamlama sigortası

kapsamında sağlanan tazminat, teminat ve benzeri güvenceler iflas veya tasfiye

masasına dâhil edilemez, haczolunamaz, üzerlerine ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz

konulamaz.

(9) Devre tatile konu taşınmazın ön ödemeli satılması durumunda, devir veya teslim

tarihine kadar tüketicinin herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme hakkı

vardır. Sözleşmeden dönülmesi durumunda satıcı, sözleşme bedelinin yüzde ikisine kadar

tazminat talep edebilir. Satıcı, yükümlülüklerini hiç ya da gereği gibi yerine getirmezse

tüketiciden herhangi bir bedel talep edemez. Sözleşmeden dönülmesi durumunda,

tüketiciye iade edilmesi gereken tutar ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü belge,

dönme bildiriminin satıcıya ulaştığı tarihten itibaren en geç doksan gün içinde tüketiciye

geri verilir. Satıcının aldığı bedeli ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü belgeyi iade

ettiği tarihten itibaren, tüketici on gün içinde edinimlerini iade eder.

(10) Devre tatil amaçlı taşınmazın ön ödemeli satışında devir ve teslim süresi sözleşme

tarihinden itibaren otuz altı ayı geçemez.

(11) Devre tatil, uzun süreli tatil hizmeti, yeniden satım, değişim sözleşmeleri ve ön

bilgilendirmenin içeriği, tüketici ile satıcı ve sağlayıcının hak ve yükümlülükleri, cayma

hakkı, ön ödemeli satışlar ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.

Paket tur sözleşmeleri

MADDE 51 (1) Paket tur sözleşmesi, paket tur düzenleyicileri veya aracıları tarafından

aşağıdaki hizmetlerden en az ikisinin birlikte, her şeyin dâhil olduğu fiyatla satıldığı veya

satımının vaat edildiği ve hizmetin yirmi dört saatten uzun bir süreyi kapsadığı veya

gecelik konaklamayı içerdiği sözleşmelerdir:

a) Ulaştırma

b) Konaklama

c) Ulaştırma ve konaklama hizmetlerine bağlı olmayan başka turizm hizmetleri.

(2) Turun ayrıntılarının, paket tur düzenleyicisi, aracısı veya tüketici tarafından

belirlenmiş olması veya aynı paket tur içindeki hizmetlerin ayrı ayrı faturalandırılması

hâllerinde de bu madde hükümleri uygulanır.

(3) Paket tur düzenleyicisinin Türkiye?de temsilcisinin bulunmadığı hâllerde paket tur

aracısı paket tur düzenleyicisi gibi sorumlu olur.

(4) Paket tur sözleşmesinin kurulmasından önce tüketiciye ön bilgilendirme amaçlı broşür

verilmesi zorunludur.

(5) Paket tur düzenleyicileri veya aracıları, yazılı veya mesafeli olarak kurulan paket tur

sözleşmelerinin bir nüshasını kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla

tüketiciye vermek zorundadır.

(6) Tüketici, kendisinden kaynaklanmayan nedenlerle paket tur sözleşmesinin esaslı

unsurlarından birisinin değişmesi veya turun başlamadan önce iptal edilmesi hâllerinde

bu değişikliği veya paket tur düzenleyicisi tarafından sunulan alternatif bir turu kabul

edebileceği gibi sözleşmeden dönme hakkına da sahiptir. Sözleşmeden dönülmesi hâlinde

paket tur düzenleyicisi veya aracısının, dönme bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten

itibaren tüketicinin ödemiş olduğu tüm bedeli herhangi bir kesinti yapmaksızın derhâl

iade etmesi zorunludur.

(7) Tüketicinin, sözleşmenin ifası sürecinde ortaya çıkan her türlü eksiklik nedeniyle

bedelin indirilmesini talep etme hakkı vardır. Paket tur düzenleyicisinin, tur başladıktan

sonra önemli bir yükümlülüğünü yerine getirmediği veya getiremeyeceği tespit

edildiğinde tüketici sözleşmeden dönebilir. Bu hâllerde paket tur düzenleyicisi veya

aracısının ücret talep etme hakkı sona erer. Yapılmış olan ödemelerin sözleşmeden

dönüldüğü tarihten itibaren tüketiciye derhâl iade edilmesi zorunludur. Ancak paket tur

düzenleyicisi o ana kadar ifa etmiş olduğu edimler için tüketiciden hizmetten faydalandığı

oranda uygun bir karşılık talep edebilir.

(8) 14/9/1972 tarihli ve 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği

Kanununun zorunlu sigorta ile ilgili hükümleri saklı olmak üzere, paket tur düzenleyicisi

sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi nedeniyle tüketicinin uğradığı her türlü

zarardan sorumludur. Tüketici boşa harcanan tatil zamanı için de uygun bir tazminat

talep edebilir.

(9) Ticari veya mesleki faaliyetleri çerçevesinde paket tur hizmetinden faydalanan kişiler

de tüketici olarak kabul edilir.

(10) Ön bilgilendirme, sözleşmenin içeriği, paket turun devri, sözleşmede değişiklik

yapılmasının koşulları ve bu hâllerde tüketicinin hakları, paket turun iptal edilmesinin

sonuçları, paket tur düzenleyicisinin ve aracısının sorumlulukları, tüketicinin hangi

hâllerde tazminat talep edebileceği, sözleşmeden dönme ve sonuçları ile diğer uygulama

usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.

Abonelik sözleşmeleri

MADDE 52 (1) Abonelik sözleşmesi, tüketicinin, belirli bir mal veya hizmeti sürekli veya

düzenli aralıklarla edinmesini sağlayan sözleşmelerdir.

(2) Yazılı veya mesafeli olarak kurulan bu sözleşmelerin bir nüshasının kâğıt üzerinde

veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verilmesi zorunludur.

(3) Belirli süreli abonelik sözleşmelerine sözleşmenin belirlenen süre kadar uzayacağına

ilişkin hükümler konulamaz; ancak abonelik sözleşmesinin kurulmasından sonra,

sözleşmenin sona ereceği tarihe kadar tüketicinin talepte bulunması veya onay vermesi

hâlinde abonelik sözleşmesi uzatılabilir.

(4) Tüketici, belirsiz süreli veya süresi bir yıldan daha uzun olan belirli süreli abonelik

sözleşmesini herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin istediği

zaman feshetme hakkına sahiptir. Süresi bir yıldan az olan belirli süreli abonelik

sözleşmesinde satıcı veya sağlayıcı tarafından sözleşme koşullarında değişiklik yapılması

hâlinde de tüketici sözleşmeyi feshedebilir. Fesih bildiriminin kâğıt üzerinde veya kalıcı

veri saklayıcısı ile satıcı veya sağlayıcıya yöneltilmiş olması yeterlidir. Satıcı veya

sağlayıcı, abonelik sözleşmesinin feshi için sözleşmenin tesis edilmesini sağlayan

yöntemden daha ağır koşullar içeren bir yöntem belirleyemez.

(5) Satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin aboneliğe son verme isteğini yönetmelikle belirlenen

süreler içinde yerine getirmekle yükümlüdür. Aboneliğin belirlenen süreler içinde sona

erdirilmediği durumlarda, bu sürelerin bitiminden itibaren mal veya hizmetten

yararlanılmış olsa dahi, tüketiciden herhangi bir bedel talep edilemez. Satıcı veya

sağlayıcı, fesih bildiriminin hüküm ifade etmesinden itibaren on beş gün içinde tüketici

tarafından ödenmiş olan ücretin geri kalan kısmını kesinti yapmaksızın iade etmekle

yükümlüdür.

(6) Satıcı veya sağlayıcı, abonelik sözleşmesinin feshedilmesi ile ilgili bildirim ve taleplere

ilişkin işlemleri yerine getirmek üzere gerekli tedbirleri almak ve gerektiğinde uygun bir

sistem kurup bu sistemi kesintisiz olarak açık tutmakla yükümlüdür.

(7) Sözleşmenin zorunlu içeriği, tüketici ile satıcı ve sağlayıcının hak ve yükümlülükleri

ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.

Süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen promosyon uygulamaları

MADDE 53 (1) Süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen ve her ne amaç ve şekilde olursa

olsun, bilet, kupon, iştirak numarası, oyun, çekiliş ve benzeri yollarla süreli yayın dışında

ikinci bir mal veya hizmetin verilmesinin taahhüt edildiği veya

verildiği promosyon uygulamalarında, yönetmelikle belirlenen süreli yayıncılık amaçlarına

uygun kültürel mal veya hizmetler dışında başka bir mal veya hizmet verilemez.

(2) Süreli yayının birden fazla sayıda satın alınmasını gerektiren ve belirli bir zamana

yayılan promosyonuygulamalarının süresi; günlük süreli yayınlarda yetmiş beş günü,

haftalık süreli yayınlarda on sekiz haftayı, daha uzun süreli yayınlarda ise on iki ayı

geçemez.

(3) Süreli yayın kuruluşu, promosyon uygulamasına ait reklamlarda uygulamaya konu

olan mal veya hizmetin Türkiye genelinde teslim ve ifa tarihlerine ilişkin programını ilan

etmek ve bu mal veya hizmetin teslim ve ifasını, promosyon uygulamasının bitiminden

itibaren kırk beş gün içinde yerine getirmek zorundadır.

(4) Promosyon uygulaması süresince, süreli yayının satış fiyatı, ikinci ürün olarak

verilmesi taahhüt edilen mal veya hizmetin yol açtığı maliyet artışı nedeniyle artırılamaz.

Promosyon uygulamasına konu olan mal veya hizmet bedelinin tamamının veya bir

bölümünün tüketici tarafından karşılanması istenemez.

(5) Promosyon uygulamasına konu olan mal veya hizmet taahhüdü ve dağıtımı bölünerek

yapılamaz ve bu mal veya hizmetin ayrılmaz ya da tamamlayıcı parçaları da ayrı

bir promosyon konusu hâline getirilemez. Bu Kanunun uygulanmasında ikinci ürün olarak

verilmesi taahhüt edilen her bir mal veya hizmete ilişkin işlemler bağımsız

birpromosyon uygulaması olarak kabul edilir.

(6) Süreli yayın kuruluşları tarafından düzenlenmeyen ancak süreli yayınla doğrudan

veya dolaylı ilişkilendirilenpromosyon uygulamaları da bu madde hükümlerine tabidir.

(7) Promosyon uygulamalarına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

BEŞİNCİ KISIM

Tüketicinin Bilgilendirilmesi ve Menfaatlerinin Korunması

Fiyat etiketi

MADDE 54 (1) Perakende satışa arz edilen malların veya ambalajlarının yahut

kaplarının üzerine kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde tüketicinin ödeyeceği tüm

vergiler dâhil satış fiyatı ve birim fiyatını gösteren, üretim yeri ve ayırıcı özelliklerini

içeren etiket konulması; etiket konulması mümkün olmayan hâllerde aynı bilgileri

kapsayan listelerin görülebilecek şekilde uygun yerlere asılması zorunludur. Hizmetlerin

tarife ve fiyatlarını gösteren listeler de bu madde hükmüne göre düzenlenerek asılır.

(2) Etiket, tarife ve fiyat listelerinde belirtilen fiyat ile kasa fiyatı arasında fark olması

durumunda tüketici lehine olan fiyat uygulanır.

(3) İndirimli satışa konu edilen mal veya hizmetlerin indirimli satış fiyatı, indirimden

önceki fiyatı, tarife ve fiyat listeleri ile etiketlerinde gösterilir. İndirimli satışa konu edilen

mal veya hizmetlerin indirimden önceki fiyattan daha düşük fiyatla satışa sunulduğunun

ispatı satıcı veya sağlayıcıya aittir.

(4) Bakanlık, belediyeler ve ilgili odalar, bu madde hükümlerinin uygulanması ve

izlenmesine ilişkin işleri yürütmekle görevlidirler.

(5) Etiket, tarife ve fiyat listeleri, indirimli satışlara ilişkin süre ile diğer uygulama usul ve

esasları yönetmelikle belirlenir.

Tanıtma ve kullanma kılavuzu

MADDE 55 (1) Tüketicinin kullanımına sunulan malların tanıtım, kullanım, kurulum,

bakım ve basit onarımına ilişkin Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzuyla, gerektiğinde

uluslararası sembol ve işaretleri kapsayan etiketle satışa sunulması zorunludur.

(2) Malın güvenli kullanımına ilişkin hususların malın üzerinde yer alması hâlinde yazılı ve

sesli ifadelerin Türkçe olması zorunludur.

(3) Malların ilgili teknik düzenlemesi uyarınca kişinin sağlığı ile çevreye zararlı veya

tehlikeli olabilmesi durumunda, bu malın güvenli kullanılabilmesi için malın üzerine veya

tanıtma ve kullanma kılavuzuna bu durumla ilgili açıklayıcı bilgi ve uyarılar açıkça

görülecek ve okunacak şekilde konulur veya yazılır.

(4) Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzlarının hazırlanması sorumluluğu üretici ve

ithalatçıya; tüketiciye verilmesi ve teslim edildiğinin ispat sorumluluğu ise satıcıya aittir.

(5) Hangi malların tanıtma ve kullanma kılavuzu ve etiket ile satılmak zorunda olduğu ve

bunlarda bulunması gereken asgari unsurlar ile diğer uygulama usul ve esasları

yönetmelikle belirlenir.

Garanti belgesi

MADDE 56 (1) Üretici ve ithalatçılar, tüketiciye yönelik üretilen veya ithal edilen mallar

için içeriği yönetmelikle belirlenen bir garanti belgesi düzenlemek zorundadır. Bu

belgenin tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesi sorumluluğu satıcıya aittir.

(2) Garanti süresi malın teslim tarihinden itibaren başlamak üzere asgari iki yıldır. Ancak,

özelliği nedeniyle bazı malların garanti şartları Bakanlıkça başka bir ölçü birimi ile

belirlenebilir.

(3) Tüketici bu Kanunun 11 inci maddesinde belirtilen seçimlik haklarından onarım

hakkını kullanmışsa, malın garanti süresi içinde tekrar arızalanması veya tamiri için

gereken azami sürenin aşılması veya tamirinin mümkün bulunmadığının anlaşılması

hâllerinde 11 inci maddede yer alan diğer seçimlik haklarını kullanabilir. Satıcı tüketicinin

talebini reddedemez. Bu talebin yerine getirilmemesi durumunda satıcı, üretici ve

ithalatçı müteselsilen sorumludur.

(4) Hangi malların garanti belgesi ile satılmak zorunda olduğu ile diğer uygulama usul ve

esasları yönetmelikle belirlenir.

İhtiyari garanti

MADDE 57 (1) İhtiyari garanti, tüketicinin yasal hakları saklı kalmak kaydıyla mal veya

hizmetle ilgili; değişim, onarım, bakım, bedel iadesi ve benzeri hususlarda satıcı,

sağlayıcı, üretici veya ithalatçı tarafından verilen ilave taahhüdü ifade eder.

(2) İhtiyari garanti taahhüdü süresince, taahhüt edilen hakların kullanılması nedeniyle

tüketiciden masraf talep edilemez.

(3) Taahhütte bulunan, taahhüdünün yanı sıra ilgili reklam ve ilanlarında yer alan

ifadelerle de bağlıdır. Bu taahhütte, tüketicinin yasal haklarının saklı olduğu, garantiden

faydalanma koşulları, süresi, garanti verenin adı ile iletişim bilgileri yer almak

zorundadır.

(4) İhtiyari garanti taahhüdünün tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile

verilmesi zorunludur.

(5) İhtiyari garanti taahhüdü, bu maddede öngörülen özellikleri taşımasa bile taahhütte

bulunanı bağlar.

Satış sonrası hizmetler

MADDE 58 (1) Üretici veya ithalatçılar, ürettikleri veya ithal ettikleri mallar için

Bakanlıkça belirlenen kullanım ömrü süresince, satış sonrası bakım ve onarım

hizmetlerini sağlamak zorundadır.

(2) Üretici veya ithalatçılar, yönetmelikle belirlenen mallar için Bakanlıkça onaylı satış

sonrası hizmet yeterlilik belgesi almak zorundadır.

(3) Bir malın yetkili servis istasyonlarındaki tamir süresi, yönetmelikle belirlenen azami

süreyi geçemez.

(4) Üretici veya ithalatçılar, yetkili servis istasyonlarını kendileri kurabileceği gibi servis

istasyonlarının verdiği hizmetlerden sorumlu olmak şartıyla kurulu bulunan servis

istasyonlarından veya servis organizasyonlarından da faydalanabilir.

(5) Herhangi bir üretici veya ithalatçıya bağlı olmaksızın faaliyette bulunan servis

istasyonları da verdikleri hizmetten dolayı tüketiciye karşı sorumludur.

(6) İthalatçının herhangi bir şekilde ticari faaliyetinin sona ermesi hâlinde bakım ve

onarım hizmetlerinin sunulmasından garanti süresi boyunca satıcı, üretici ve yeni

ithalatçı müteselsilen sorumludur. Garanti süresi geçtikten sonra ise kullanım ömrü

süresince bakım ve onarım hizmetlerini üretici veya yeni ithalatçı sunmak zorundadır.

(7) Servis istasyonlarının kuruluşu, işleyişi, sayısı, özellikleri ile diğer uygulama usul ve

esasları yönetmelikle belirlenir.

Tüketicinin bilinçlendirilmesi

MADDE 59 (1) Tüketicinin bilinçlendirilmesi konusunda örgün ve yaygın eğitim

kurumlarının ders programlarına, Bakanlığın görüşü alınarak Millî Eğitim Bakanlığınca

gerekli ilaveler yapılır.

(2) Ülke genelinde yayın yapan radyo ve televizyon kuruluşları 08.00-22.00 saatleri

arasında, ayda on beş dakikadan az olmamak üzere tüketicinin bilinçlendirilmesi

amacıyla yayınlar yapmak zorundadır. Yapılan yayınların tarih, saat, süre ve içerik

bilgileri liste hâlinde her ay düzenli olarak Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna bildirilir. Bu

saatler dışında yapılan yayınlar, aylık on beş dakikalık süreye dâhil edilmez. Bu süreler,

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından denetlenir ve sonuçları Bakanlığa bildirilir.

Tüketici ödülleri

MADDE 60 (1) Tüketici ödülleri, tüketicinin korunması ve bilinçlendirilmesi ile yasal

haklarını kullanmaları konusunda özendirilmesi amaçlarına yönelik olarak verilen

ödüllerdir.

(2) Tüketici ödülü ve benzeri isimler altında verilen ödüllerin herhangi bir menfaat temin

edilmeksizin verilmesi ve bu ödüllerin önceden ilan edilen objektif kriterlere dayanması

esastır.

(3) Tüketici ödülü verilmesine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

ALTINCI KISIM

Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar

Ticari reklam

MADDE 61 (1) Ticari reklam, ticaret, iş, zanaat veya bir meslekle bağlantılı olarak; bir

mal veya hizmetin satışını ya da kiralanmasını sağlamak, hedef kitleyi oluşturanları

bilgilendirmek veya ikna etmek amacıyla reklam verenler tarafından herhangi bir

mecrada yazılı, görsel, işitsel ve benzeri yollarla gerçekleştirilen pazarlama iletişimi

niteliğindeki duyurulardır.

(2) Ticari reklamların Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu

düzenine, kişilik haklarına uygun, doğru ve dürüst olmaları esastır.

(3) Tüketiciyi aldatıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, can ve mal

güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu

sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve engellileri istismar edici ticari reklam

yapılamaz.

(4) Reklam olduğu açıkça belirtilmeksizin yazı, haber, yayın ve programlarda, mal veya

hizmetlere ilişkin isim, marka, logo veya diğer ayırt edici şekil veya ifadelerle ticari unvan

veya işletme adlarının reklam yapmak amacıyla yer alması ve tanıtıcı mahiyette

sunulması örtülü reklam olarak kabul edilir. Her türlü iletişim aracında sesli, yazılı ve

görsel olarak örtülü reklam yapılması yasaktır.

(5) Aynı ihtiyaçları karşılayan ya da aynı amaca yönelik rakip mal veya hizmetlerin

karşılaştırmalı reklamı yapılabilir.

(6) Reklam verenler ticari reklamlarında yer alan iddiaların doğruluğunu ispatla

yükümlüdür.

(7) Reklam verenler, reklam ajansları ve mecra kuruluşları bu madde hükümlerine

uymakla yükümlüdür.

(8) Ticari reklamlara ilişkin getirilecek sınırlamalar ile bu reklamlarda uyulması gereken

usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

Haksız ticari uygulamalar

MADDE 62 (1) Bir ticari uygulamanın; mesleki özenin gereklerine uymaması ve ulaştığı

ortalama tüketicinin ya da yöneldiği grubun ortalama üyesinin mal veya hizmete ilişkin

ekonomik davranış biçimini önemli ölçüde bozması veya önemli ölçüde bozma ihtimalinin

olması durumunda haksız olduğu kabul edilir. Özellikle aldatıcı veya saldırgan nitelikte

olan uygulamalar ile yönetmelik ekinde yer alan uygulamalar haksız ticari uygulama

olarak kabul edilir. Tüketiciye yönelik haksız ticari uygulamalar yasaktır.

(2) Ticari uygulamanın haksız olduğunun iddia edilmesi hâlinde, ticari uygulamada

bulunan, bu uygulamasının haksız ticari uygulama olmadığını ispatla yükümlüdür.

(3) Haksız ticari uygulamanın reklam yoluyla gerçekleştirildiği hâllerde bu Kanunun 61

inci maddesi hükümleri uygulanır.

(4) Haksız ticari uygulamaların tespit edilmesine ve bunların denetlenmesine ilişkin usul

ve esaslar ile her hâlükârda haksız ticari uygulama olarak kabul edilecek uygulamalar

yönetmelikle belirlenir.

Reklam Kurulu

MADDE 63 (1) Ticari reklamlarda uyulması gereken ilkeleri belirleme ve haksız ticari

uygulamalara karşı tüketiciyi korumaya yönelik düzenlemeleri yapma, bu hususlar

çerçevesinde inceleme ve gerektiğinde denetim yapma, inceleme ve denetim sonucuna

göre durdurma veya aynı yöntemle düzeltme veya idari para cezası veya gerekli görülen

hâllerde de üç aya kadar tedbiren durdurma cezası verme hususlarında görevli bir

Reklam Kurulu oluşturulur. Kurultedbiren durdurma kararı verme yetkisini Reklam Kurulu

Başkanına devredebilir. Kurulun kararları Bakanlıkça uygulanır.

(2) Başkanlığı, Bakanın görevlendireceği ilgili Genel Müdür tarafından yürütülen Reklam

Kurulu;

a) Bakanlığın ilgili Genel Müdür yardımcıları arasından görevlendireceği bir üye,

b) Adalet Bakanlığının, bu Bakanlıkta idari görevlerde çalışan hâkim veya savcılar

arasından görevlendireceği bir üye,

c) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının görevlendireceği bir üye,

ç) Sağlık Bakanlığının görevlendireceği bir üye,

d) Kültür ve Turizm Bakanlığının görevlendireceği bir üye,

e) Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun görevlendireceği bir üye,

f) Türk Standartları Enstitüsünden bir üye,

g) Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehir belediyelerinin kendi aralarından seçeceği bir

üye,

ğ) Yükseköğretim Kurulunun, reklamcılık, iletişim veya ticaret hukuku alanında uzman

öğretim üyeleri arasından görevlendireceği bir üye,

h) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin, Türkiye Medya ve İletişim Meclisi üyeleri

arasından görevlendireceği bir üye,

ı) Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonunun görevlendireceği bir üye,

i) Tüketici Konseyinin Konseye katılan tüketici örgütü temsilcileri arasından seçeceği bir

üye,

j) Reklam verenler derneklerinin veya varsa üst kuruluşlarının seçeceği bir üye,

k) Reklamcılar derneklerinin veya varsa üst kuruluşlarının seçeceği bir üye,

l) Türk Eczacıları Birliğinin görevlendireceği eczacı bir üye,

m) Türk Diş Hekimleri Birliğinin görevlendireceği diş hekimi bir üye,

n) Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyinin görevlendireceği doktor bir üye,

o) Türkiye Barolar Birliğinin görevlendireceği avukat bir üye,

olmak üzere başkan dâhil on dokuz üyeden oluşur.

(3) Kurul üyelerinin görev süreleri üç yıldır. Süresi bitenler yeniden görevlendirilebilir

veya seçilebilir. Üyelikler herhangi bir sebeple boşaldığı takdirde boşalan üyeliklere ikinci

fıkra esasları dâhilinde bir ay içinde görevlendirme veya seçim yapılır. Süresi dolan

üyenin görevi, yeni üye görevine başlayıncaya kadar devam eder.

(4) Kurul ayda en az bir defa veya ihtiyaç duyulduğu her zaman Başkanın çağrısı üzerine

toplanır.

(5) Kurul, Başkan dâhil en az on bir üyenin hazır bulunması ile toplanır ve toplantıya

katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Oyların eşit olması hâlinde Başkanın oy

kullandığı taraf çoğunluğu sağlar.

(6) Bakanlıkça, Kurulun karar vermesine yardımcı olmak üzere sektörel alanlarda ihtisas

komisyonları kurulur. Komisyonlar, başkan dâhil en az üç en fazla beş kişiden oluşur.

(7) Kurul Başkan ve üyeleri ile ihtisas komisyonu başkan ve üyelerine ödenecek huzur

hakkı ve huzur ücreti ile buna ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının uygun görüşü

alınarak Bakanlıkça belirlenir.

(8) Kurul, incelemesini ilgili belgelerin yer aldığı dosya üzerinden yapar. Kurulun

sekretarya hizmetleri Genel Müdürlük tarafından yerine getirilir.

(9) Kurul, gerekli gördüğü takdirde özel uzmanlık gerektiren hususlarla ilgili olarak

ihtisas sahibi üniversiteler, özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek kişilerin görüşlerine

başvurabilir.

(10) Kurul kararları, tüketicilerin bilgilendirilmesi, aydınlatılması ve ekonomik çıkarlarının

korunması amacıyla Bakanlıkça açıklanır.

(11) Reklam Kurulunun ve ihtisas komisyonlarının kuruluşu, görevleri, çalışma usul ve

esasları ile sekretarya hizmetleri ve diğer hususlar yönetmelikle belirlenir.

YEDİNCİ KISIM

Tüketici Kuruluşları

BİRİNCİ BÖLÜM

Tüketici Konseyi ve Reklam Konseyi

Tüketici Konseyi

MADDE 64 (1) Tüketici sorunlarının ve ihtiyaçlarının belirlenmesi ile çıkarlarının

korunmasına ilişkin gerekli tedbirleri araştırmak ve bu Kanunun uygulanmasına yönelik

tedbirlere dair görüşleri öncelikle ele alınmak üzere ilgili mercilere iletmek amacıyla yılda

en az bir kez Bakanlığın koordinatörlüğünde Tüketici Konseyi toplanır.

(2) Tüketici Konseyine kamu kurum ve kuruluşlarından gelen temsilcilerin sayısı, hiçbir

şekilde Konseyin toplam üye sayısının yüzde ellisinden fazla olamaz.

(3) Tüketici Konseyinin üyeleri, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar yönetmelikle

belirlenir.

Reklam Konseyi

MADDE 65 (1) Reklam politikalarının oluşturulması ve uygulanması ile ilgili olarak

çağdaş iletişim uygulamalarını takip etmek, reklam sektörünün ve reklam denetim

işlevinin geliştirilmesine yönelik araştırma ve çalışmalar yapmak, bu alanda görüş ve

önerilerde bulunmak ve bu görüş ve önerileri ilgili mercilere iletmek amacıyla yılda en az

bir kez Bakanlığın koordinatörlüğünde Reklam Konseyi toplanır.

(2) Reklam Konseyine kamu kurum ve kuruluşlarından gelen temsilcilerin sayısı, hiçbir

şekilde Konseyin toplam üye sayısının yüzde ellisinden fazla olamaz.

(3) Reklam Konseyinin üyeleri, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar yönetmelikle

belirlenir.

İKİNCİ BÖLÜM

Tüketici Hakem Heyeti

Kuruluşu ve görev alanı

MADDE 66 (1) Bakanlık, tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan

doğabilecek uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla il merkezlerinde ve yeterlilik şartları

yönetmelikle belirlenen ilçe merkezlerinde en az bir tüketici hakem heyeti oluşturmakla

görevlidir.

(2) Başkanlığı illerde ticaret il müdürü, ilçelerde ise kaymakam veya bunların

görevlendireceği bir memur tarafından yürütülen tüketici hakem heyeti;

a) Belediye başkanının konunun uzmanı belediye personeli arasından görevlendireceği bir

üye,

b) Baronun, mensupları arasından görevlendireceği bir üye,

c) Satıcının tacir olduğu uyuşmazlıklarda ticaret ve sanayi odasının ya da bunların

ayrı ayrı örgütlendiği yerlerde ticaret odasının; satıcının esnaf ve sanatkâr olduğu

uyuşmazlıklarda, illerde esnaf ve sanatkârlar odaları birliğinin, ilçelerde ise en fazla

üyeye sahip esnaf ve sanatkârlar odasının görevlendireceği bir üye,

ç) Tüketici örgütlerinin kendi aralarından seçecekleri bir üye,

olmak üzere başkan dâhil beş üyeden oluşur. Başkan ve üyelerin bu fıkrada yer alan

niteliklere sahip yedekleri de ayrıca belirlenir.

(3) Tüketici hakem heyetinin oluşumunun sağlanamadığı yerlerde noksan üyelikler,

yönetmelikle belirlenen üyelik niteliklerine sahip Devlet memurları arasından illerde

ticaret il müdürü, ilçelerde ise kaymakam tarafından tamamlanır.

Raportör

MADDE 67 (1) Raportörler il ve ilçe merkezlerinde kurulu bulunan tüketici hakem

heyetlerinde istihdam edilebilir. Raportör sayısının yeterli olmadığı illerde ticaret il

müdürü tarafından ticaret il müdürlüğü personeli arasından, ilçelerde ise kaymakam

tarafından ilçede görevli Devlet memurları arasından yeterli

sayıda raportör görevlendirilir.

(2) Tüketici hakem heyeti raportörleri, heyetin çalışmalarına ve kararlarına esas olacak

dosyaları hazırlamak ve uyuşmazlığa ilişkin raporu sunmakla görevlidir.

Başvuru

MADDE 68 (1) Değeri iki bin Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda ilçe tüketici

hakem heyetlerine, üç bin Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda il tüketici

hakem heyetlerine, büyükşehir statüsünde bulunan illerde ise iki bin Türk Lirası ile üç bin

Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine başvuru zorunludur.

Bu değerlerin üzerindeki uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetlerine başvuru

yapılamaz.

(2) Tüketici hakem heyetleri kendilerine yapılan başvuruları gereğini yapmak üzere kabul

etmek zorundadır.

(3) Başvurular, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu veya tüketici işleminin yapıldığı

yerdeki tüketici hakem heyetine yapılabilir. Tüketici hakem heyetinin bulunmadığı

yerlerde ise başvuruların nerelere yapılacağı ve bu başvuruların hangi tüketici hakem

heyetince karara bağlanacağı yönetmelikle belirlenir.

(4) Bu maddede belirtilen parasal sınırlar her takvim yılı başından itibaren geçerli olmak

üzere, o yıl için 4/1/1961tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci

maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak

uygulanır. Bu artışların hesabında on Türk Lirasının küsuru dikkate alınmaz.

(5) Bu madde tüketicilerin ilgili mevzuatına göre alternatif uyuşmazlık çözüm mercilerine

başvurmasına engel değildir.

İnceleme

MADDE 69 (1) Tüketici hakem heyetleri uyuşmazlık konusuna ilişkin her türlü bilgi ve

belgeyi taraflardan, ilgili kurum veya kuruluşlardan isteyebilir.

Karar ve karara itiraz

MADDE 70 (1) İl ve ilçe tüketici hakem heyetinin verdiği kararlar tarafları bağlar.

(2) Tüketici hakem heyeti kararları 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu

hükümlerine göre taraflara tebliğ edilir. Tüketici hakem heyetinin kararları, İcra ve İflâs

Kanununun ilamların yerine getirilmesi hakkındaki hükümlerine göre yerine getirilir.

(3) Taraflar, tüketici hakem heyetinin kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren on beş

gün içinde tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesine itiraz

edebilir. İtiraz, tüketici hakem heyeti kararının icrasını durdurmaz. Ancak talep edilmesi

şartıyla hâkim, tüketici hakem heyeti kararının icrasını tedbir yoluyla durdurabilir.

(4) İtiraz olunan kararın, esas yönünden kanuna uygun olup da, kanunun olaya

uygulanmasında hata edilmiş olmasından dolayı itirazın kabul edilmesi gerektiği veya

kanuna uymayan husus hakkında yeniden yargılamayı gerektirmediği takdirde tüketici

mahkemesi evrak üzerinde, kararı değiştirerek veya düzelterek onama kararı verebilir.

Tarafların kimliklerine, ticari unvanlarına ait yanlışlıklarla, yazı, hesap veya diğer açık

ifade yanlışlıkları hakkında da bu hüküm uygulanır. Karar, usule ve kanuna uygun olup

da gösterilen gerekçe doğru bulunmazsa, gerekçe değiştirilerek veya düzeltilerek onanır.

(5) Tüketici hakem heyeti kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine tüketici mahkemesinin

vereceği karar kesindir.

(6) Tüketici hakem heyetlerinin tüketici lehine verdiği kararlara karşı açılan itiraz

davalarında, kararın iptali durumunda tüketici aleyhine, avukatlık asgari ücret tarifesine

göre nisbi tarife üzerinden vekâlet ücretine hükmedilir.

(7) Uyuşmazlıkla ilgili olarak tüketici hakem heyeti tarafından tüketici aleyhine verilen

kararlarda tebligat ve bilirkişi ücretleri Bakanlıkça karşılanır. Uyuşmazlığın tüketicinin

lehine sonuçlanması durumunda ise, tebligat ve bilirkişi ücretleri 21/7/1953 tarihli ve

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre karşı

taraftan tahsil olunarak bütçeye gelir kaydedilir.

Huzur hakkı ve ücreti

MADDE 71 (1) Tüketici hakem heyeti başkan ve üyelerine, raportör olarak

görevlendirilen diğer kamu personeline ödenecek huzur hakkı ve huzur ücreti ile bilirkişi

ücreti ve bu ödemelere ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak

Bakanlıkça belirlenir.

Diğer hususlar

MADDE 72 (1) Tüketici hakem heyetlerinin kurulması, çalışma usul ve

esasları, raportörlerin nitelikleri ile bilirkişilik müessesesine ilişkin usul ve esaslar ile diğer

hususlar yönetmelikle belirlenir.

SEKİZİNCİ KISIM

Yargılama, Denetim ve Cezaya İlişkin Hükümler

Tüketici mahkemeleri

MADDE 73 (1) Tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek

uyuşmazlıklara ilişkin davalarda tüketici mahkemeleri görevlidir.

(2) Tüketici mahkemeleri nezdinde Bakanlık, tüketiciler ve tüketici örgütleri tarafından

açılan davalar 2/7/1964tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununda düzenlenen harçlardan

muaftır.

(3) Tüketici örgütleri üst kuruluşlarınca açılacak davalarda bilirkişi ücreti ve davanın

davacı aleyhine sonuçlanması durumunda, hükmedilen vekâlet ücreti Bakanlıkça

karşılanır. Davanın, davalı aleyhine sonuçlanması durumunda, bilirkişi ücreti Amme

Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre davalıdan tahsil olunarak

bütçeye gelir kaydedilir.

(4) Tüketici mahkemelerinde görülecek davalar 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk

Muhakemeleri Kanununun Altıncı Kısım hükümlerine göre yürütülür.

(5) Tüketici davaları, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici

mahkemesinde de açılabilir.

(6) Tüketici örgütleri, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile Bakanlık; haksız ticari

uygulamalar ve ticari reklamlara ilişkin hükümler dışında, genel olarak tüketicileri

ilgilendiren ve bu Kanuna aykırı bir durumun doğma tehlikesi olan hâllerde bunun

önlenmesine veya durdurulmasına ilişkin ihtiyati tedbir kararı alınması veya hukuka

aykırı durumun tespiti, önlenmesi veya durdurulması amacıyla tüketici mahkemelerinde

dava açabilir.

(7) Genel olarak tüketicileri ilgilendiren davalarda davacı, verilen kararların

yayımlanmasını talep edebilir. Talebin mahkemece kabul edilmesi hâlinde bu karar,

masrafları davalıdan alınmak üzere ülke düzeyinde yayımlanan gazetelerden en az

üçünde derhâl ilan edilir.

(8) Tüketici mahkemelerince verilen kesinleşmiş kararlar, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi

üzerinden Bakanlığa iletilir. Tüketici hakem heyetleri kararlarına karşı yapılan itiraz

sonucu verilen kararlar, kararı veren mahkeme tarafından ilgili tüketici hakem heyetine

gönderilir.

Üretimin veya satışın durdurulması ve malın toplatılması

MADDE 74 (1) Satışa sunulan bir seri malın ayıplı olduğunun tespiti, üretiminin veya

satışının durdurulması, ayıbın ortadan kaldırılması ve satış amacıyla elinde

bulunduranlardan toplatılması için Bakanlık, tüketiciler veya tüketici örgütleri dava

açabilir.

(2) Satışa sunulan seri malın ayıplı olduğunun mahkeme kararı ile tespit edilmesi

hâlinde, mahkeme ayıbın niteliğine göre malın satışını geçici olarak durdurma veya ayıbı

giderme kararları verebilir. Üretici veya ithalatçı mahkeme kararının tebliğ tarihinden

itibaren en geç üç ay içinde malın ayıbını ortadan kaldırmakla yükümlüdür. Malın ayıbının

ortadan kalkmasının imkânsız olması hâlinde mal, üretici veya ithalatçı tarafından

toplanır veya toplattırılır. Toplatılan mallar taşıdıkları risklere göre kısmen veya tamamen

imha edilir veya ettirilir. İmha edilen malla ilgili tüketicinin dava ve tazminat hakları

saklıdır.

(3) Satışa sunulan bir seri malın, tüketicinin güvenliğini tehlikeye sokan bir ayıp taşıması

durumunda Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair

Kanun hükümleri saklıdır.

Denetim

MADDE 75 (1) Bu Kanunun uygulanmasında, Bakanlık müfettişleri, gümrük ve

ticaret denetmenleri ile Bakanlıkça görevlendirilecek personel, mal veya hizmet sunulan

her yerde denetleme, inceleme ve araştırma yapmaya yetkilidir.

(2) Bu Kanun kapsamına giren hususlarda, yetkili ve görevli kişi veya kuruluşlara her

türlü bilgi ve belgenin doğru olarak gösterilmesi veya istenmesi hâlinde belgelerin aslının

veya onaylı kopyalarının verilmesi zorunludur.

Tüketici ürünü ve hizmet denetimi

MADDE 76 (1) Tüketici ürünü; hizmet sektöründe kullanılanlar dâhil olmak üzere

tüketicilerin kullanması için tasarlanan veya makul koşullarda tüketiciler tarafından

kullanılması öngörülen, gerek ticari faaliyetler sonucunda gerekse başka yollarla tedarik

edilen veya kullanılabilir hâle getirilen yeni, kullanılmış veya ıslah edilmiş her türlü

üründür.

(2) Üretici veya dağıtıcının, tüketiciye açıkça bilgi vermesi kaydıyla antika olan veya

kullanılmadan önce tamir veya ıslah edilmesi gereken ikinci el ürünler birinci fıkra

kapsamında değerlendirilmez.

(3) Tüketici ürünleri ile tüketiciye sunulan hizmetler; can ve mal güvenliğine ve çevreye

zarar vermemeli, uygulanması zorunlu her türlü idari ve teknik düzenlemeye uygun

olmalıdır.

(4) Bakanlık sorumlu olduğu tüketici ürünlerinin piyasa gözetimi ve denetimini Ürünlere

İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hükümlerine göre

yerine getirmekle görevlidir.

Ceza hükümleri

MADDE 77 (1) Bu Kanunun 4 üncü, 6 ncı, 7 nci, 18 inci, 19 uncu, 20 nci, 21 inci, 23

üncü, 26 ncı, 30 uncu, 33 üncü, 35 inci, 48 inci, 49 uncu, 51 inci, 52 nci, 54 üncü ve

57 nci maddelerinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında aykırılığı

tespit edilen her bir işlem veya sözleşme için iki yüz Türk Lirası idari para cezası

uygulanır.

(2) Bu Kanunun 5 inci maddesi uyarınca belirlenen haksız şartların tüketici

sözleşmelerinde kullanılması durumunda, Bakanlıkça verilecek süre içinde bu haksız

şartın sözleşme metninden çıkarılmaması hâlinde, aykırılığın tespit edildiği her bir

sözleşme için iki yüz Türk Lirası idari para cezası uygulanır.

(3) Bu Kanunun 24 üncü, 25 inci, 27 nci, 28 inci, 29 uncu, 34 üncü, 36 ncı, 37 nci, 38

inci, 39 uncu, 41 inci, 43 üncü, 45 inci, 46 ncı maddeleri ile 31 inci maddesinin birinci,

ikinci ve dördüncü, 40 ıncı maddesinin ikinci, 47 ncimaddesinin üçüncü, dördüncü,

beşinci, yedinci ve 50 nci maddesinin dördüncü, beşinci, altıncı, yedinci, dokuzuncu ve on

birinci fıkralarında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında aykırılığı

tespit edilen her bir işlem veya sözleşme için bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.

(4) Bu Kanunun 44 üncü maddesinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler

hakkında teslim edilmeyen her konut için yirmi bin Türk Lirası, 50 nci maddesinin onuncu

fıkrasına aykırı hareket edenler hakkında aykırılığı tespit edilen her bir işlem veya

sözleşme için bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.

(5) Bu Kanunun 40 ıncı maddesinin üçüncü fıkrası ile 47 nci ve 50 nci maddelerinin ikinci

fıkralarında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında yüz bin Türk Lirası

idari para cezası uygulanır.

(6) Bu Kanunun 55 inci ve 56 ncı maddelerinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket

eden üretici ve ithalatçı hakkında piyasaya arz edilen; satıcı hakkında tüketiciye satışı

yapılan her bir mal için iki yüz Türk Lirası idari para cezası uygulanır.

(7) Bu Kanunun 60 ıncı maddesinde belirtilen hususlara aykırı olarak ödül verenler

hakkında yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.

(8) Bu Kanunun 31 inci maddesinin üçüncü fıkrasında, 42 nci maddesinde ve

50 nci maddesinin sekizinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenlere

bu aykırılığın giderilmesi için bir ay süre verilir. Bu süre sonunda aykırılığın giderilmemesi

hâlinde 31 inci maddenin üçüncü fıkrasına aykırı hareket eden kart çıkaran kuruluşlara

beş milyon Türk Lirası, 42 nci maddeye ve 50 nci maddenin sekizinci fıkrasına aykırı

hareket edenler hakkında beş yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.

(9) Bu Kanunun 53 üncü maddesinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket eden süreli

yayın kuruluşları hakkında beş bin Türk Lirası; aykırılık ülke genelinde dağıtımı yapılan

süreli yayın ile gerçekleştirilmiş ise yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır. Süreli

yayın kuruluşu, kampanyayı ve kampanyaya ilişkin her türlü reklam ve ilanı da durdurur.

Aykırılığın devamı hâlinde, reklam ve ilanın durdurma zorunluluğunun doğduğu tarihten

itibaren her sayı/gün için on bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.

(10) Bu Kanunun 58 inci maddesine aykırı davranan üretici ve ithalatçılar hakkında, satış

sonrası hizmet yeterlilik belgesinin alınmaması durumunda yüz bin Türk Lirası;

kurulmayan her bir servis istasyonu için on bin Türk Lirası; servis istasyonlarında tespit

edilen eksiklik ve aykırılıklarla ilgili olarak her bir servis istasyonu için bin Türk Lirası idari

para cezası uygulanır.

(11) Bu Kanunun 59 uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklere aykırı

hareket eden radyo ve televizyonlar hakkında on bin Türk Lirası idari para cezası

uygulanır.

(12) Bu Kanunun 61 inci maddesinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket eden

reklam verenler, reklam ajansları ve mecra kuruluşları hakkında durdurma veya aynı

yöntemle düzeltme veya idari para cezası ve gerekli görülen hâllerde de üç aya

kadar tedbiren durdurma cezası uygulanır. Reklam Kurulu, ihlalin niteliğine göre bu

cezaları birlikte veya ayrı ayrı verebilir. Aykırılık;

a) Yerel düzeyde yayın yapan televizyon kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise on bin Türk

Lirası,

b) Ülke genelinde yayın yapan televizyon kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise iki yüz bin

Türk Lirası,

c) Süreli yayınlar aracılığıyla gerçekleşmiş ise (a) ve (b) bentlerinde belirtilen cezaların

yarısı,

ç) Yerel düzeyde yayın yapan radyo kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise beş bin Türk

Lirası,

d) Ülke genelinde yayın yapan radyo kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise elli bin Türk

Lirası,

e) İnternet aracılığı ile gerçekleşmiş ise elli bin Türk Lirası,

f) Kısa mesaj aracılığı ile gerçekleşmiş ise yirmi beş bin Türk Lirası,

g) Diğer mecralar aracılığı ile gerçekleşmiş ise beş bin Türk Lirası,

idari para cezası verilir. Reklam Kurulu, idari işleme konu ihlalin bir yıl içinde tekrar

edilmesi hâlinde yukarıda belirtilen idari para cezalarını on katına kadar uygulayabilir.

(13) Bu Kanunun 62 nci maddesinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler

hakkında haksız ticari uygulamanın üç aya kadar tedbiren durdurulması veya

durdurulması yaptırımı veya beş bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır. Kurul, ihlalin

niteliğine göre bu cezaları birlikte veya ayrı ayrı verebilir. İdari para cezası, aykırılık ülke

genelinde gerçekleşmiş ise elli bin Türk Lirası olarak uygulanır. Aykırılığın reklam yoluyla

gerçekleştirildiğinin tespiti hâlinde bu maddenin on ikinci fıkra hükümleri uygulanır.

(14) Bu Kanunun 74 üncü maddesinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket eden

üretici veya ithalatçılar hakkında yüz bin Türk Lirası; 79 uncu maddesinin birinci

fıkrasında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında beş bin Türk Lirası

idari para cezası uygulanır.

(15) Bu Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklere aykırı

hareket edenler hakkında yedi gün içinde bilgi ve belgelerin doğru olarak verilmesi veya

yerinde inceleme imkânının sağlanması ihtar edilir. İhtara rağmen aykırılığın devamı

hâlinde yirmi beş bin Türk Lirasından az olmamak üzere aykırılığın tespitinden bir önceki

maliyıl sonunda oluşan yıllık gayrisafi gelirlerinin yüzde birine kadar idari para cezası

verilir. Aykırı fiilin bir yıl içinde tekrar edilmesi hâlinde idari para cezası iki misli olarak

uygulanır.

(16) Bu Kanunun 76 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen yükümlülüklere aykırı

hizmet sağlayan sağlayıcılar hakkında her bir işlem için iki yüz Türk Lirası idari para

cezası uygulanır.

(17) Bu Kanunun 80 inci maddesine aykırı olarak piramit satış sistemini başlatan,

düzenleyen veya toplantı, elektronik posta veya diğer birçok kimsenin de katılımını

sağlamaya elverişli yöntemlerle yayan veya böyle bir sistemin diğer bir şekilde

yayılmasını ticari amaçlarla destekleyenler hakkında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk

Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.

(18) Yukarıda belirtilenlerin dışında kalan ancak bu Kanunun getirdiği yükümlülükler ile

Bakanlıkça yönetmelik veya tebliğle belirlenen tedbirlere uymayanlar hakkında bin Türk

Lirasından elli bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir.

(19) Bu maddenin sekizinci, dokuzuncu, on ikinci ve on üçüncü fıkralarındaki idari para

cezaları hariç olmak üzere, aykırılığın tespit edildiği tarih itibarıyla bir takvim yılında

uygulanan toplam idari para cezası tutarının yirmi beş bin Türk Lirasını aştığı

durumlarda, bu miktardan az olmamak ve yüz milyon Türk Lirasını geçmemek üzere

toplam idari para cezası tutarı;

a) Cezaya muhatap gerçek ya da tüzel kişinin, aykırılığın tespitinden bir önceki mali yıl

sonunda oluşan yıllık gayrisafi gelirlerinin yüzde beşini aşamaz. Bir önceki yıl gayrisafi

gelirinin oluşmaması hâlinde, tespit tarihi itibarıyla oluşan gayrisafi geliri dikkate alınır.

Gayrisafi gelirlerinin bildirilmediği veya yanlış bildirildiği durumlarda bu bent hükmü

uygulanmaz.

b) Bankalar, tüketici kredisi veren finansal kuruluşlar ve kart çıkaran kuruluşlar için,

kamuya açıklanan en son finansal tablolarda yayınlanan öz kaynağının binde beşini

aşamaz.

(20) Bu Kanuna göre idari yaptırım uygulanması, diğer kanunlar gereği yapılacak

işlemleri engellemez. Bakanlık, bu maddenin uygulanmasında oluşacak tereddütleri

gidermeye yetkilidir.

Cezalarda yetki ve itiraz

MADDE 78 (1) Bu Kanunun 77 nci maddesinin ikinci, yedinci, sekizinci, dokuzuncu ve

on birinci fıkralarındaki idari yaptırımlar Bakanlık tarafından verilir; on ikinci ve on

üçüncü fıkraları uyarınca Reklam Kurulu tarafından karar verilen idari yaptırımlar

Bakanlık tarafından uygulanır. Diğer fıkralarındaki idari yaptırımlar ise yaptırım

uygulananın merkezinin bulunduğu valilik tarafından verilir.

(2) Bu Kanun hükümlerine göre verilen idari yaptırım kararlarına karşı 6/1/1982 tarihli

ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümlerine göre idari yargı yoluna

başvurulabilir. Ancak, idare mahkemesinde dava, işlemin tebliğini izleyen günden

itibaren otuz gün içinde açılır. İdare mahkemesinde iptal davası açılmış olması, kararın

yerine getirilmesini durdurmaz.

(3) Bu Kanuna göre verilen idari para cezalarının, tebliğinden itibaren bir ay içinde

ödenmesi zorunludur.

DOKUZUNCU KISIM

Çeşitli Hükümler

Yiyecek taklidi ürünler

MADDE 79 (1) Gıda ürünü olmamalarına rağmen, sahip oldukları şekil, koku, renk,

görünüm, ambalaj, etiket, hacim veya boyutları nedeniyle olduklarından farklı görünen

ve bu sebeple tüketiciler, özellikle çocuklar tarafından, gıda ürünleriyle karıştırılarak

tüketicilerin sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atan ürünlerin üretilmesi, pazarlanması,

ithalatı ve ihracatı yasaktır. Gıda ürünü olmamalarına rağmen geleneksel el sanatı ürünü

olarak gıda ürünü şeklinde üretilen ve sağlığa zarar vermeyen ürünler, üzerinde uyarı

işareti ve yazısı bulunması şartıyla bu hükmün dışındadır.

(2) Bakanlık, olduklarından farklı görünerek tüketicilerin sağlığını ve güvenliğini tehlikeye

atan bu ürünlere karşı gerekli tedbirleri almaya ve düzenlemeleri yapmaya yetkilidir.

(3) Piyasaya arz edilmiş olan bu ürünlerin güvensizliğinin tespit edilmesi hâlinde alınacak

önlemler ile bu önlemlerin Avrupa Komisyonuna bildirilmesi hususunda Ürünlere İlişkin

Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hükümleri uygulanır.

(4) Bakanlık, bu kapsamdaki ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimini yapmakla

görevlidir.

(5) Yiyecek taklidi ürünleri satın alan tüketicilerin uğradıkları maddi ve manevi zararlar

nedeniyle dava açma hakları saklıdır.

Piramit satış sistemleri

MADDE 80 (1) Piramit satış; katılımcılarına bir miktar para veya malvarlığı ortaya

koymak karşılığında, sisteme aynı şartlar altında başka katılımcılar bulma koşuluyla bir

para veya malvarlığı kazancı olanağı ümidi veren ve malvarlığı kazancının elde edilmesini

tamamen veya kısmen diğer katılımcıların da koşullara uygun davranmasına bağlı kılan,

gerçekçi olmayan veya gerçekleşmesi çok güç olan kazanç beklentisi sistemidir.

(2) Piramit satış sisteminin kurulması, yayılması veya tavsiye edilmesi yasaktır.

(3) Bakanlık, piramit satış sistemleri ile ilgili gerekli incelemeleri yapmaya ve varsa

elektronik sistemin ülkemizde durdurulması dâhil ilgili kamu kurum veya kuruluşlarıyla iş

birliği içinde gerekli önlemleri almaya yetkilidir.

Test, muayene ve analizler

MADDE 81 (1) Bakanlık, bu Kanunun uygulaması için resmi veya özel

kuruluşların laboratuvarlarındanyararlanabilir. Test ve muayene ücretleri Bakanlık

bütçesinden karşılanır.

(2) Test ve muayene sonuçlarının ilgili idari ve teknik düzenlemesine aykırı çıkması

hâlinde buna ilişkin tüm giderler üretici veya ithalatçıdan Amme Alacaklarının Tahsil

Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur. Tahsil olunan test ve muayene

ücretleri bütçeye gelir kaydedilir.

Ödenek

MADDE 82 (1) Reklam Kurulu, Reklam Konseyi, Tüketici Konseyi ve tüketici hakem

heyetlerinin faaliyetlerine ilişkin masraflar, Bakanlığın tüketicinin korunması amacına

yönelik masrafları ve sair harcamalar Bakanlık bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.

Diğer hükümler

MADDE 83 (1) Bu Kanunda hüküm bulunmayan hâllerde genel hükümler uygulanır.

(2) Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu işlemler ile ilgili diğer kanunlarda

düzenleme olması, bu işlemin tüketici işlemi sayılmasını ve bu Kanunun görev ve yetkiye

ilişkin hükümlerinin uygulanmasını engellemez.

Yönetmelikler ve diğer düzenleyici işlemler

MADDE 84 (1) Bakanlık, bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak mevzuat çerçevesinde

gerekli tedbirleri almaya ve düzenlemeleri yapmaya yetkilidir.

(2) Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı

ay içinde Bakanlık tarafından çıkarılır.

(3) Bakanlıkça çıkarılacak ikincil düzenlemelerde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının,

kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sivil toplum kuruluşlarının ve meslek

örgütlerinin görüşleri alınır.

Kadro ihdası

MADDE 85 (1) Ekli listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 13/12/1983 tarihli ve 190

sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı

cetvelin Gümrük ve Ticaret Bakanlığına ait bölümüne eklenmiştir.

Yürürlükten kaldırılan hükümler

MADDE 86 (1) 23/2/1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun

yürürlükten kaldırılmıştır. Diğer mevzuatta Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna

yapılan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır.

Geçiş hükümleri

GEÇİCİ MADDE 1 (1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış olan davalar

açıldıkları mahkemelerde görülmeye devam eder.

(2) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki tüketici işlemlerine, bunların hukuken

bağlayıcı olup olmadıklarına ve sonuçlarına bu işlemler hangi kanun yürürlükte iken

gerçekleşmiş ise kural olarak o kanun hükümleri uygulanır. Ancak:

a) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulan ve hâlen geçerli sözleşmelerin bu

Kanuna aykırı hükümleri yürürlük tarihinden itibaren uygulanmaz.

b) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce işlemeye başlamış hak düşürücü süreler

ile zamanaşımı süreleri dolmamış ise bu Kanunda öngörülen sürenin geçmesiyle hak

düşürücü süre veya zamanaşımı süresi dolmuş olur.

(3) Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar, bu Kanunla

yürürlükten kaldırılan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna dayanılarak çıkartılan

yönetmelik ve diğer mevzuatın, bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanır.

Yürürlük

MADDE 87 (1) Bu Kanun yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 88 (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

27/11/2013

KURUMU : GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI

TEŞKİLATI : TAŞRA

İHDAS EDİLEN KADROLARIN

SERBEST

SINIFI

UNVANI

DERECESİ

KADRO ADEDİ

TOPLAM

GİH

Tüketici Hakem Heyeti

Raportörü

GİH

Tüketici Hakem Heyeti

Raportörü

GİH

Tüketici Hakem Heyeti

Raportörü

GİH

Tüketici Hakem Heyeti

Raportörü

GİH

Tüketici Hakem Heyeti

Raportörü

GİH

Tüketici Hakem Heyeti

Raportörü

GİH

Tüketici Hakem Heyeti

Raportörü

GİH

Tüketici Hakem Heyeti

Raportörü

100

GİH

Tüketici Hakem Heyeti

Raportörü

100

GİH

Tüketici Hakem Heyeti

Raportörü

100

TOPLAM

500

Etiketler: Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun

Ekim 18, 2021

Listeye dön

Kategoriler

Son Blog Yazıları

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun

Bizden Haberler

Kurumsal

Müşteri İlişkileri

Yardım

Sosyal Medya

Uygulamalar

Çerez Kullanımı

Alışveriş deneyiminizi iyileştirmek için yasal düzenlemelere uygun çerezler (cookies) kullanıyoruz. Detaylı bilgiye Çerez Politikası sayfamızdan erişebilirsiniz.